Category: N harfi

NIVAL IQLIM — qor erib va bug’lanib ulgurmaydigan iqlim. Abadiy qor qatlami hosil bo’lib, muzlik boshlanishiga sabab bo’ladi. Qor iqlimi ham deyiladi.

NEF (Fransuzcha nef, lotincha navis — kema) — me’morlikda intererning uzun, yo’laksimon xonasi, bir yoki ikki yon tomonlari uzunasiga qator ustun yoki kolonnalgf bilan to’silgan qismi. Ibodatxonalarning katta-kichikligi ulardagi Neflarning … Read More

NESTEROV SIRTMOG’I (“o’lik sirtmoq”) — samolyotni boshqarishda bajariladigan oliy uchish (pilotaj) shakli — vertikal tekislikdagi berk egri chiziq. Uni birinchi marta rus sinovchi uchuvchisi P. N. Nesterov 1913 yil 27 … Read More

NEREY — yunon mifologiyasida dengiz xudosi. Dengiz tubi osoyishtaligi timsoli hisoblangan.

NERV TROFIKASI – nerv sistemasi (asosan, vegetativ nerv sistemasi) ning a’zo va to’qimalardagi moddalar almashinish jarayonini boshqarib turishi.

NEPTUN — Rim mifologiyasida dastlab buloq va daryolar xudosi, keyin yunonlar xudosi Poseydon bilan aynanlashtirilib dengizlar xudosi sifatida sig’inilgan. Rimda Flaminiya tsirkida Neptunga bag’ishlangan ibodatxona qurilgan. Neptun ko’chma ma’noda — … Read More

NEOANTROPLAR (Neo … va Yunoncha Anthropos — odam) — qazilma (kromanonlar) va hozirgi zamon kishilari nomi.

NEO… (Yunoncha neos — yangi) — qo’shma so’zlarning birinchi qismi bo’lib, ikkinchi qismning yangi, yangicha yoki bir qadar o’zgarganligini bildiradi (masalan, neolit, neologizm, neorealizm).

NENESLAR (o’zlarini xasova deb atashadi; eski nomlari — samoedlar, yuraklar) — Arxangelsk va Tyumen viloyatlari, Krasnoyarsk o’lkasi (Rossiya Federatsiyasi) da yashovchi xalq. Umumiy soni 34 ming kishi (1990-yillar o’rtalari). Nenes … Read More

NEMATODALAR (Nematoda) – birlamchi tana bo’shliqli chuvalchanglar tipiga mansub chuvalchanglar sinfi.