Category: N harfiga oid fuqarolik jamiyatiga oid ensiklopedik atamalar

NEP (yangi iqtisodiy siyosat) — sovet davlatining kapitalizmdan sotsializmga o’tish davrida amalga oshirgan iqtisodiy siyosati, sotsializm yo’lidagi muhim bosqich. Fuqarolar urushi davridagi iqtisodiy siyosatdan farq qilib, yangi deb atalgan. Bu … Read More

NEOLIBERALIZM (grek. neos – yangi, lot. liberalis – erkinlik) — XX asrning 30-yillarida paydo bo’lib, 50-60 yillarida rivojlandi. Bu yangi mafkuraviy oqimning paydo bo’linishini tadqiqotchilar AQSH Prezidenti Franklin Ruzveltning ―Yangi … Read More

NEFT EKSPORT QILUVCHI MAMLAKATLAR TASHKILOTI, OPEK (Organization of Petroleum Exporting Countres, OPEC) — neft qazib olishni va a‘zo mamlakatlarning neft eksport siyosatini muvofiqlashtiruvchi hamda a‘zo mamlakatlar manfaatlarini himoya qiladigan xalqaro … Read More

NEOKONSERVATIZM (grek. neos – yangi, lot. conserve – saqlayman) — mumtoz konservatizm, liberalizm va texnokratizm g’oyalarini uyg’unlashtiruvchi mafkura. XX asrning 70-yillarida konservatizmning tarixida yangi bosqich – neokonservatizm (D.Bell, Z.Bjezinskiy, N.Podgorets, … Read More

NODAVLAT SEKTOR — milliy iqtisodiyotning davlat tasarrufida bo‗lmagan sohalari. Nodavlat sektor g’arb mamlakatlarida privat, ya‘ni xususiy sektor deb yuritiladi. O’zbekistonda xususiy korxonalar, qo’shma korxonalar, shirkatlar, kooperativlar, xo’jalik uyushmalari, aksiyadorlik jamiyatlari, … Read More

NATSIONAL-SOTSIALIZM (natsizm) — Germaniya fashizmi nomlaridan biri. 1933-yilda Germaniyada vujudga keldi. U fashizmdan o’sib chiqqan bo’lsada, ko’p xususiyatlarini sovet kommunizmidan olgan. Xususan, inqilobiylikni, sotsialistik g’oyalarni, totalitar partiya va davlat tuzish … Read More

NATSIONAL-SOTSIALISTLAR — Germaniya Natsional-sotsialistik ishchi partiyasi, fashistlar partiyasining a‘zosi. Partiya 1919-yilda tuzilgan, monopolistlarning eng reaksion va agressiv doiralarining manfaatini ifodalar edi. Partiyaga bu nom uning asoschilari tomonidan demagogik maqsadlarda, uning … Read More

NATSIONALIZATSIYA (lot. natio – millat, xalq) — yer, sanoat, transport, aloqa, banklarning va h.k. xususiy mulkdan davlat mulkiga o’tishi. Natsionalizatsiya xarakteri mamlakatda mavjud bo’lgan tuzum bilan belgilanadi. Asosiy ishlab chiqarish … Read More

NARKOBIZNES (yun. pagke – biznes) — narkotik moddalarni olish va sotish bilan shug’ullanadigan jinoiy uyushma faoliyati. Narkobiznesdan katta foyda ko’rayotgan turli guruh va shaxslar faoliyati xalqaro konvensiyalar, alohida mamlakatlarning qonunlari … Read More

NAQIB (arab. – boshliq, sardor, qabila boshlig’i, dohiy) — Xiva xonligidagi harbiy mansabdor. Sayyidlar va xo’jalar uchun yuqori faxriy unvon. Naqib o’zlarini Muhammad payg’ambarning avlodlaridan deb hisoblaydigan sayyidlar jamoalari rahbarlarining … Read More