Category: P harfi

Petrosova Elizaveta Artyomovna (1913. 14.8, hoz. Marg’ilon), Lizaxonim — raqqosa, baletmeyster. Qoraqalpoqsah- na raqsining asoschilaridan. O’zbekiston va Qoraqalpog’iston xalq artisti (1957). Qoraqalpoq ashula va rake ansamblining tashkilotchisi (1956). Tamaraxonim va … Read More

Pirmastiy afzali (1840 – bu- xoro — 1915) — shoir va tazkiranavis. Buxoro madrasalarida tahsil olgan. Tib va bashorat ilmini ham yaxshi bilgan. Pirmast qishlog’ida 3 yil muftiy bo’lib ishlagan. … Read More

Pirimidin, 1.3-diazin, C4H4N2 — diazin sinfiga oid o’ziga xos hidli, rangsiz kristall modda. Suyuklanish t-rasi 22,5°, qaynash t-rasi 124°, kuchsiz asos. Suv, spirt va efirda yaxshi eriydi. P., odatda, 3-aminoakroleinni … Read More

Pirit (Yun. pyrites lithos — uchqun be-ruvchi tosh), oltingugurt kolchedani, temir kolchedani — mineral. Kimyoviy tarkibi FeS2 (46% Fe, 53,4% S); Co, Ni, As, Cu, Ai, Se va b. aralashmalari … Read More

Pirildoq, bizbizak — o’z o’qi atrofida tez aylanadigan moslama, o’yinchoq. Qo’l kuchi, shamol, prujina yoki ip yordamida aylantirib yuboriladi. P.aylantirib yuborilganda og’sa og’adiki, yiqilmaydi. P.ning ishi bevosita iner- tsiya qonuniga … Read More

Piridin, C5H5N — rangsiz, o’ziga xos xidli organik suyuklik. Mol. m. 79,1, suyuklanish t-rasi -42,7°, kaynash t-rasi 115,3°, zichligi 981,9 kg/m3 (20° da). Suv va ko’pchilik organik erituvchi- lar b-n … Read More

Piretroidlar — insektisid- lar, tsiklopropankarbon k-ta hosilariga mansub kimyoviy birikmalar guruhi. P.ning nisbatan kichik norma va past kontsentrasiyali ish suyuqligini ko’pgina zararli hasharotlarga qarshi qo’llaganda yuqori samaraga erishish mumkin. P. … Read More

Pech — Vengriyaning Jan.-g’arbiy qis-midagi shahar. Mechek tog’larining Jan. etagida. Baranya medesining ma’- muriy markazi. Axrlisi 161 ming kishi (1990-y.lar oxiri). Transport yo’llari tuguni. Jan. Dunantulning iqtisodiy va madaniy markazi. … Read More

Pirokatexin, 1,2—digidrok- si-benzol — rangsiz kristall modda. Mol. m. 110,10, suyukdanish t-rasi 105°, qay-nash t-rasi 240°, zichligi 1,371 g/ sm3. Suv, benzol, toluol, spirt va efir- da eriydi. P. ftalat … Read More

Pirogov Nikolay Ivano vich [1810.13.(25), 11. Moskva — 1881.23.11(5,12), hoz. Vinnisa yaqini- da)] — rus xirurgi va Anatomi, pedagogi, jamoat arbobi; harbiy-dala XI-rurgiyasi va xirurgiyadagi anatomik-eksperimen- tal yo’nalish asoschisi. Peterburg … Read More