Category: P harfi

Pleksit (lot. plexus — chigal) — orka miyadan chiqadigan nerv chigallari- ning yallig’lanishi (q. Periferii nerv sis-temosi). Infektsion kasalliklar, shikastlanish, umurtqa pog’onasi kasal- liklari va b. sabab bo’ldi. P., odatda, … Read More

Pleystosen (Yun. pleistos — eng kat-ta, eng ko’p, kainos—yangi)— to’rtlamchi sistema (davr)nnnt quyi, eng ko’p (1 mln. yil chamasida) davom etgan bo’limi. P. umumiy geoxronologiyada. yarus yoki zonaga teng bo’lib, … Read More

Pleyotropiya (Yun. pleon – ancha ko’p sonli va tropos — burilish, yo’nalish) — genning ko’p tomonlama, ya’ni bir nechta belgilarning rivojla- nishiga ta’sir ko’rsata olish xususiyati. P. hodisasi genotip nazorat … Read More

Plevrit — plevranit yallig’lanishi. Ko’pincha o’pkaning yallig’lanishi oqibatida, ba’zan revma- tizm, sil, yuqumli va allergik kasal- liklar na-tijasida, ayrim hollarda esa ko’krak qafasining jarohatlanishi oqibatida yuzaga keladi. P. quruq va … Read More

Plebeylar (lot. plebeii — oddiy xalq) — 1) qad. Rimdagi erkin aholi tabaqalaridan biri. Mil. AV. 3-a.gacha P. jamoa eridan foydalanish huquqiga ega bo’lmagan, faqat chek erlardan shax- siy mulk … Read More

Plasenta gormonlari – sut emizuvchi hayvonlar va homilador ayol- lar plasentasida ishlanib chiqadigan va gormonlar kabi ta’sir etadigan bio- logik faol moddalar (gonadrotropin, estrogen, progresteron va h.k.). P.g. homiladorlikning to’g’ri … Read More

Plasenta (Yun. plakus — kul- cha), bola o’rni — homiladorlik davri- da hosil bo’ladigan va homila b-n ona organizmini bir-biriga bog’lab, ular o’rtasida moddalar almashinuvini ta’- minlaydigan organ. Homila P. … Read More

Plaun (Lycopodium) — plaun- doshlar oilasiga mansub sporali doim yashil, ko’p yillik o’tlar turkumi. Poyasi ko’pincha dixotomik shoxlangan. Barglari mayda, nashtarsimon yoki lantsetsimon, bandsiz, poya va shoxlarda navbatlashib yoki to’p … Read More

PLATINA QOTISHMALARI – asosini platina tashkil qiladigan qotishmalar; odatda, legirlovchi ele- mentning (q. Legirlash) platinada- gi qattiq eritmasidan iborat bo’ladi. P.q.ning muhim legirlovchi elementla- ri: rodiy (Rh), iridiy (Ir), palladiy … Read More

Plastifikatorlar (Yun. plastos — plastik va lot. facio — qilaman) — polimerlarning plastiklik va elastiklik holatini yaxshilovchi or- ganik birikmalar. P. polimerlarning sovuqqa chidamliligini oshiradi va ish- lov berilishini yaxshilaydi. … Read More