Category: P harfi

Perm tillari — Finn-ugor tillari guruhining bir tarmog’i; komi- ziryan, komi-permyak va udmurt tillari- ni qamrab oladi. P.t.da so’zlashuvchilar, asosan, RFning Komi va Udmurtiya re- spublikalarida, Komi-permyak Muxtor okrugida yashaydi; … Read More

Persepol, Persipolis, taxti Jamshid — Sheroz sh. (Eron)dan 50 km shim.-Sharqda joylashgan qad. shahar. Mil. AV. 6-a. oxirida barpo etilgan Axomaniylar davlatining poytaxt shaharlaridan biri. Mil. AV. 330 y. Aleksandr … Read More

Perseverasiya (lot. Perseveratio — qat’iylik) — ba’zi bir harakat, ay- Rim fikr, so’z, ibora yoki kuyning in- son ongida (bosh miya yarim sharlarida) ko’p martalab ixtiyorsiz, ham tinimsiz takrorlanishi. P. … Read More

Perren (Perrin) Jan Batist (1870.30.9, Lill -1942.17.4, Nyu-York) — frantsuz fizigi va fizikkimyogari, Frantsiya FA a’zosi (1923 y.dan, 1938 y.dan prezidenti). 1940 y.dan AQSh da . Katod nurlarini man-fiy zaryadlan- … Read More

Peronosporali zamburug’lar (Peronosporales) — fikomisetlar sin-figa mansub zamburug’lar tartibi. Ko’pchiligi q.x. o’simliklarining paraziti hisoblanadi. Mas, un-shudring, kul tushish kabi ka- salliklarni qo’zg’atadi. P.z.ning tuban vakillari saprofit bo’lib, tuprokda va o’simlik … Read More

PEROKSIDLAR VA PEROKSID BIRIKMALAR — tarkibida o’zaro bog’langan ikki kislorod atomidan ibo- rat guruhi —o—o— bo’lgan murakkab moddalar. P. va p.b.ning eng oddiysi vo- dorod peroksid N—o—o—N dir. Ish- krriy … Read More

PEROVSKIY EKSPEDISIYASI – Rossiya tomonidan Xiva xonligini bosib olish maqsadida uyushtirilgan har-biy ekspedisiya (1839-40). 1835 y. Orenburg general-gubernatori V.A.Perovskiy im- perator Nikolay I (1825— 55) ga maxsus xat yo’llab, unda … Read More

Perovskit — oksidlar guruhiga mansub mineral. Mo’rt, oson sinuv- Chan. Tarkibida kaltsiy titaniti Satyu,(41,24% Sao va 58,76% TYU2); ba’zan knopit, dizanalit, loparit ara- lashgan bo’ladi. Psevdokub sistemada kristallanadi. Qattiqligi 5,5—6, … Read More

PERUS (Perutz) Maks Ferdinand (1914.19.5 Vena — 2002.6.2) — ingliz biokimyogari (asli avstriyalik). 1936 y.dan Kembrij un-tida ishlagan. Lon- don Qirollik jamiyati (1954), Ame- Rika san’at va fan akademiyasi (1963), … Read More

Perujino (Perugino; asli Van- nuchchi, Vannuci) Petro (1445/1452, fevral, Chitta-della-Peve,Umbriya — 1523, mart, Fontinyano) — italyan rassomi, Umbriya maktabi namoyanda- si. Pero della Francheska, niderland US-talari, shuningdek, A. Verrokko- dan … Read More