Category: P harfiga oid fuqarolik jamiyatiga oid ensiklopedik atamalar

PROTEKTORAT (lot. protector – himoyachi, homiylik qiluvchi) — kuchli davlatning kuchsiz davlat ustidan rasmiy homiylik qilishi. Amalda rivojlangan davlatlar tomonidan iqtisodiy va siyosiy jihatdan kuchsiz mamlakatlarga majburan qabul qilinar edi. … Read More

PREFERENSIYA (lot. praeferentia – afzal ko’raman) — biror bir faoliyat turini qo’llab quvvatlash uchun ayrim davlatlar, korxonalar, tashkilotlarga beriladigan afzalliklar, imtiyozlar. Soliqlarni kamaytirish, bojxona bojlaridan tashlamalar, to’lovlardan ozod qilish, imtiyozli … Read More

PROGRESS (lot. progressus – oldinga harakatlanish) — rivojlanishning quyidan yuqoriga boradigan yo’nalishi. Jamiyatning quyi darajasi va shakllaridan yuqori darajasi va shakllariga qarab uzluksiz rivojlanishi, taraqqiyot. Ishlab chiqaruvchi kuchlarning rivojlanishi zaminida … Read More

PRAYMERIZ — AQSHda dastlabki saylovlarni o‗tkazish orqali deputatlikka nomzodni ko’rsatish. Tegishli partiyani qo’llab-quvvatlovchi saylovchilar saylov o’tkazish yo’li bilan o’zlari qo’llab-quvvatlagan nomzodni deputatlikka nomzod sifatida tavsiya etishni hal etadilar. Ochiq praymerizda … Read More

POPULIZM (lot. populous – xalq) — tez orada natijaga erishish imkonini beruvchi siyosiy oqim, ―siyosatdagi uslub. U ommaning murakkab masalalarni oson tushuntirishlarga, oddiy, lekin chiroyli shiorlarga moyilligiga asoslanadi. Siyosiy faoliyatda … Read More

PREZIDENTLIK RESPUBLIKASI — bunda davlatni xalq tomonidan saylanadigan, juda keng vakolatlarga ega bo’lgan prezident boshqaradi. U davlatning ham, hukumatning ham boshlig’idir. Masalan, AQSH, Meksika va h.k. odatda prezident ayni vaqtda … Read More

PROLONGATSIYA (fr. prolongation, lot. prolongare – cho’zish, uzaytirish) — bitim, veksel va shartnomalarning amal qilish muddatlarini uzaytirish. Prolongatsiya kelishuvlar, sud qarorlari, davlat hokimiyati aktlarida o’z aksini topadi. Iqtisodiy harakatlar, huquqiy … Read More

PROMULGATSIYA (lot. promulgatio – e‘lon qilish) — bir qator xorijiy davlatlarning konstitutsiyaviy huquqiga ko’ra, vakolatli organ tomonidan qabul qilingan va tasdiqlangan qonunning davlat boshlig’i tomonidan konstitutsiyada yoki qonunda belgilangan muddatda … Read More

POLITSIYA (nem. polizei; yun. politeia – davlat tomonidan boshqarish, ma‘muriyat) — 1) jamoat tartibini saqlash va jinoyatchilikka qarshi kurash bo’yicha tuzilgan maxsus organlar tizimi. Politsiya huquqbuzarlikning ayrim turlari yuzasidan tekshiruv … Read More

POLITOLOGIYA (yun. politika – davlat yoki ijtimoiy ishlar, logos – ta‘limot-siyosat haqidagi ta‘limot) — siyosat, siyosiy munosabatlar, institutlar, me‘yorlar, dunyoqarash v.h. to’g’risidagi integrativ fan. Uning siyosiy mohiyati jamiyatning siyosiy hayoti … Read More