Category: P harfiga oid fuqarolik jamiyatiga oid ensiklopedik atamalar

PLEBISSIT (lot. plebiscitum – xalq qarori) — umumxalq ovoz berishi shakllaridan biri; xalqaro amaliyotda bir davlat hududini boshqa davlatga berilayotganda aholidan fuqarolikni tanlash uchun so’rov o’tkaziladi. Ba‘zi mamlakatlarda (masalan, Fransiyada) … Read More

PREZIDENTLIK BOSHQARUVI — favqulodda holatlar joriy etilganda davlat boshqaruvida qo’llaniladigan vaqtinchalik boshqaruv shakli. U, asosan, federativ tuzilishdagi davlat boshqaruvi (masalan, AQSH, Hindiston)da qo’llaniladi. Sub‘ektlar federal konstitutsiya yoki qonunlarni, hukumatning qonuniy … Read More

PROTEKSIONIZM (lot. protectio – panalash, homiylik) — davlatning ichki bozorni chet el raqobatidan himoya qilish va tovar ishlab chiqaruvchilarning tashqi bozorga chiqishini rag’batlantirishga qaratilgan iqtisodiy va huquqiy siyosati. Yevropada kapitalning … Read More

POPULIST YETAKCHI — siyosiy yetakchik turlaridan biri bo’lib, u xalq muhabbatini tez qozona oladi, negaki u odamlarning intilishlari, ehtiyojlari, dardu – alamlarini bayon etadi. Populist yetakchi ommaning noroziligi, g’azabi, xissiyotlariga … Read More

POLIS (yun. polis, lot. civitas) — shahar – davlat. Yunoniston va qadimgi Italiyada jamiyat va davlatni ijtimoiy – iqtisodiy va siyosiy tashkil etishning alohida shakli. Polis davlat apparati to’la huquqli … Read More

PESSIMIZM (lot. pessimum – eng yomon) — dunyoga, hayotga g’amginlik, umidsizlik bilan qarash, ruhiy tushkunlik, kelajak yaxshi bo’lishiga ishonmaslik; hamma narsani qora rangda tasvirlash. Pessimizm optimizmning qarama qarshisi bo’lib, olamda … Read More

PLATSDARM (fr. place d‟armes, aynan – qo’shinlar uchun maydon) — 1) biror davlatning boshqa bir davlatga hujum qilishida harbiy harakatlarni kengaytirish uchun baza sifatida foydalaniladigan hudud. Platsdarm operativ yoki strategik … Read More

PATRIARXAL-PATERNALISTIK KONSEPSIYA — Konfutsiy tomonidan davlatning rivojlantirish konsepsiyasi. Uning ta‘kidlashicha davlat – katta oiladir. Imperator hokimiyati go’yo oila boshlig’i – otaning hokimiyatidek adolatli va qo’l ostidigilariga mehr – shafqatga asoslangan. … Read More

PARLAMENTLARARO ITTIFOQ — turli davlatlarning milliy parlament guruhlarini birlashtiruvchi xalqaro (hukumatlar qaramog’ida bo’lmagan) tashkilotlardan biri. 1889-yil Parijda tuzilgan. Asosiy vazifalari: parlamentlar o’rtasidagi shaxsiy aloqalarni rag’batlantirish va xalqaro tinchlik hamda hamkorlikni … Read More

PARTISIPATORLIK DEMOKRATIYASI — xalq hokimiyati sifatidagi me‘yoriy idealga toliq mos kelishiga va uning zamonaviy davlat va jamiyat tuzilishiga moslashishiga da‘vogarlik qiladi. Unga ko’ra boshqaruvda ko’p odamlarning ishtirok etishi qarorlar qabul … Read More