Category: P harfiga oid geografiyaga oid ensiklopedik atamalar

Parlamentar tuzum – mamlakatdagi qonun chiqaruvchi hokimiyat parlament ixtiyorida bo`lgan davlat tuzumi. Parlamentar respublikalarda va konstitutsion monarxiyalarda parlament qonun chiqaruvchi oliy organ bo`lish bilan birga hukumat faoliyatini nazorat ham qilib … Read More

Patsimon to`p bulut– bulutlarning xalqaro klassifikatsiyasidagi o`n xil bulutning biri – Cirrocuraulus (Ss). Uzun-uzun cho`zilgan yupqa qatlamli bulut. Odatda juda mayda pag`a-pag`a bulutlardan iborat bo`ladi. Muz kristallchalaridan iborat bo`lib, troposferaning … Read More

Proterozoy erasi, proterozoy (yunoncha proteros – ilk, zoye – hayot) – Yer tarixining kembriydan oldin o`tgan vaqtining katta qismini o`z ichiga olgan era va shu erada paydo bo`lgan jinslar. Bir … Read More

Platina rudalari (ispancha plata – kumush) – tarkibida platina gruppasiga kiradigan metallar (platina, osmiy, iridiy, palladiy, rodiy, ruteniy) bo`lgan mineral birikmalar. Bulardan eng mudimi bo`lgan platina qiyin eriydigan, kimyoviy jihatdan … Read More

Plankton (yunoncha planktos- sayyor) – harakat organlari bo`lmagan va suvda oqib yuradigan organizmlar. Plankton orasida hayvonlar ham (zooplankton), o`simliklar, xususan suvutlar ham (fitoplankton) bor. Plankton baliq va boshqa dengiz hayvonlari, … Read More

Polimetall rudalar (yunoncha poli – ko`p) – tarkibida bir necha metall, ya’ni qo`rg`oshin, rux, shuningdek kumush, mis, oltin, vismut, kadmiy, indiy, qalay, kobalt va boshqalar bo`lgan rudalar. Polimetall rudalar oldin … Read More

Polimerlar (yunoncha polimeres- ko`p qismlardan iborat) – molekulalari ko`p sonli takrorlanuvchi guruhlardan tarkib topgan katta molekulyar massali kimyoviy birikmalar. Sintetik polimerlar polietilen, polipropilen, fenolformaldegid smolalarga bo`linadi. Polimerlardan tolalar, plyonkalar, plastmassalar, … Read More

Port (lotincha portus – qo`ltiq) – okean, dengiz, ko`l yoki daryo qirrog`idagi punkt (joy) hamda yon-veridagi akvatoriya (suv) ning bir qismi. Port to`lqinlardan to`silgan bo`lib, kemalar turishi va yuk ortish, … Read More

Provinsiallik– landshaftlarning bir tabiat zonasi doirasida geografik uzunlik yo`nalishida almashina borishi. Provinsiallikka asosiy sabab materik chekkasidan ichkarisiga tomon iqlimlarning o`zgarishidir. Masalan, tayga zonasi Rossiya tekisligida, G`arbiy Sibirda, O`rta Sibirda, Shimoli-Sharqiy … Read More

Patsimon bulut – bulutlarning xalqaro klassifikatsiyasidagi o`n xil bulutning biri – Cirrus (ci). Uzun cho`zilgan patlar shaklida bo`ladi. Muz kristallchalaridan iborat. Troposferaning yuqori qismida juda past haroratda vujudga keladi. Ba’zi … Read More