Qurama tizmasi

Qurama tizmasi, Qurama tog’lari (Qurama qabilasi nomidan) — Tyanshan tog’ sistemasining g’arbidagi tog’ tizmasi, Tojikiston bilan O’zbekiston respublikalari chegarasida. Janubi- g’arbda Tojikiston Respublikasidagi Bo’ston shahridan boshlanib, shimoliy- sharqqa 170 kilometr … Read More

Qumli cho’l tuproqlari

Qumli cho’l tuproqlari – qumda o’suvchi o’simliklar tagida shakllanadigan tuproq tipi. Ildiz-chirindili qatlami o’simlik qoldiqlarining chirishi hisobiga hosil bo’ladi. Qumli cho’l tuproqlari Buxoro, Qashqadaryo, Surxondaryo, Xorazm viloyatlari, Fargona vodiysi, Qoraqalpog’iston, … Read More

Qum vannalari

Qum vannalari, qumga tushish, psammoterapiya — issiq qumdan davo maqsadida foydalanish; issiq bilan davolash usullaridan. Qadimda quyoshda qizigan issiq qum bilan davolash keng rusum bo’lgan; Arab, yunon, rimliklar va Sharqiy … Read More

Qulupnay, yertut

Qulupnay, yertut — ra’noguldoshlar oilasiga mansub ko’p yillik o’tsimon o’simliklar turkumi; rezavor ekin. Yevrosiyo va Amerikada 50 turi ma’lum. Asosan bog’ Qulupnay, turi, shuningdek: o’rmon Qulupnayi, muskat ta’mli Qulupnay, Virginiya … Read More

Quyi Chirchiq tumani

Quyi Chirchiq tumani – Toshkentning viloyatidagi tuman. 1926 yil 29 sentabrda tashkil etilgan. 1962 yil dekabrda Oqqo’rg’on tumaniga qo’shib yuborilgan. 1973 yil dekabrda qayta tashkil qilingan, 1978 — 91 yillarda … Read More

Quloq

Quloq — odam va umurtqali hayvonlarning eshitish hamda muvozanat organi; eshitish analizatorining periferik qismi. Tashqi, o’rta va ichki Quloq farq qilinadi. Tashqi Quloqqa quloq suprasi va tashqi eshituv yo’li kiradi. … Read More

Qadimgi rus davlati

Qadimgi rus davlati, Kiyev Rusi — o’rta asrlarda Sharqiy yevropadagi davlat. 9-asrning so’nggi choragida Ryurikovichlar sulolasi knyazlari hukmronligi ostida Sharqiy slavyanlarning 2 asosiy markazi — Novgorod va Kiyev, shuningdek, “varyaglardan … Read More

Qadimgi uyg’ur tili

Qadimgi uyg’ur tili — ilk o’rta asrlardagi (hozirgi o’lik) adabiy turkiy tillardan birining shartli nomi; 9-asr o’rtalari — 13-asr o’rtalarida Sharqiy Turkiston (hozirgi XXRning Sintszyan-Uyg’ur Muxtor rayoni)dagi Kucha(r) davlatining rasmiy … Read More

Qavvali

Qavvali (Arabcha qavval — notiq, baxshi so’zidan) — Pokiston, shim. Hindiston, Bangladesh, shuningdek, Eron va ba’zi Arab mamlakatlarining ayrim vohalarida keng tarqalgan mumtoz musiqa janri. “Qavl” atamasi dastlab keng tarqalgan … Read More

Qavariq jism

Qavariq jism — istalgan ikki nuqtasini birlashtiruvchi to’g’ri chiziq kesmasi butunlay o’ziga tegishli bo’lgan geometrik jism. Masalan, shar, kub, tetraedr, shar qatlami, tsilindr, piramida, konus, ellipsoid va boshqalar. Qavariq jism … Read More