Category: Q harfi

Qo’biz, qil qo’biz, qobuz — 1) torli musiqa cholgusi. O’rta asr (Mahmud Qoshg’ariy, Navoiy, Bobur, Darvishali Changiy va boshqalar) manbalarida Qo’biz turkiy xalqlarning eng sevimli torli-tirnama musiqa cholg’usi sifatida ta’riflangan. … Read More

Qutb (matematikada) — 1) koordinatalar tizimida Qutb koordinatalar boshi; 2) sharning qutbi uning katta doirasiga perpendikulyar bo’lgan diametrning uchlari; 3) biror r to’g’ri chiziqning ikkinchi tartibli k chiziqqa nisbatan qutbi … Read More

Qutb — 1) Geografik qutblar; 2) Geomagnit qutblar; 3) olam qutblari; 4) elektr zanjiri yoki magnitning qarama-qarshi tomonlaridan biri (musbat qutb yoki manfiy qutb); 5) keng ma’noda — bir-biriga zid … Read More

Qur’on (Arabcha — o’qimoq, qiroat qilmoq) — musulmonlarning asosiy muqaddas kitobi. Islom e’tiqodiga ko’ra, Qur’on vahiy orqali Muhammad payg’ambarga 610-632 yillar davomida nozil qilingan Allohning kalomi (Kalomulloh). Qur’on “Kitob” (yozuv), … Read More

Qurshov (harbiy ishda) — tor- mor qilish yoki asir olish uchun dushmanning muayyan qo’shinlar guruhini boshqa qo’shinlardan ajratib qo’yish, o’rab olish. Kontrataka va qarshi zarba berish natijasida chekinayotgan dushman kuchlarini … Read More

Qurultoy (turkiy-mo’g’ulcha — Xurultay), kengash, Majlis, s’yezd — turkiy xalqlar va mo’g’ul xalqida qadimdan mavjud bo’lgan turli harbiy kengashlar va majlislarning umumiy nomi. 1) turkiy xalqlarda Qurultoy va harbiy kengash … Read More

Qurtxona — tut ipak qurti boqiladigan bino yoki xona. Kapital, yarim kapital va yengil tipdagi Qurtxonalarga bo’linadi. Kapital Qurtxona g’ishtdan, oynali qilib qurilib, poli loy va qum bilan suvaladi; isitish … Read More

Qurtova, qurtoba — qurutni qaynagan suvda ezib, ayronni qaynatib tayyorlanadigan parhez tansiq taom. Qurut tuyilib yoki suzma iylab ezilib elakdan o’tkaziladi va qaynagan issiq suvda yog’och qoshiq bilan atalasimon massa … Read More

Qurtlar — to’liq o’zgarish bilan rivojlanadigan hasharotlar (kapalaklar, qo’ng’izlar, ikki qanotlilar, pardaqanotlilar va boshqalar)ning tuxumdan chiqqan lichinkalari. Qurtlar tanasi bo’g’imlarga bo’lingan, cho’ziq, chuvalchangsimon (nomi shundan). Qurtlarning tuzilishi va hayot kechirishi … Read More

Qurtana — karamguldoshlarga mansub bir yillik begona o’t. O’rta Osiyoning sug’orma dehqonchilik mintaqalarida tarqalgan. Poyasi tik, sershox, bo’yi 40— 150 santimetr. Barglari uzun bandli, patsimon kesikli, tukli, navbatlashib joylashgan. Gullari … Read More