Category: Q harfi

Qazviniy Hamidulloh ibn Abu Bakr Mustavfiy (1281, Qazvin shahri — taxminan 1350) — eronlik tarixchi, geograf. Hulokuiylar saroyida moliya ishlari bilan shug’ullangan yirik amaldor bo’lgan. Vazir Rashiduddin qo’l ostida xizmat … Read More

Qazilma organizmlar qoldiqlari, toshqotganlik — o’tgan geologik davrlarda yashagan organizmlarning cho’kindi tog’ jinslarida saqlanib qolgan hayot faoliyati izlari va qoldiqlari. Ularga qarab cho’kindi tog’ jinslarining nisbiy yoshi aniqlanadi. Qazilma organizmlar … Read More

Qazuv, qachuv — Xiva xonligida kanal (yop)va ariqlarni har yili tozalash taomili. Kanal va ariqlarning damba (qochi)larini tuzatish va qurishdan iborat majburiyat qachuv, uni bajaruvchilar qazuvchi yoki beldor deb atalgan. … Read More

Qayir tuproqlar daryo odoqlarining allyuvial yotqiziqlarida hosil bo’ladigan tuproqlar. Suvi toshib turadigan Daryo bo’ylarida, suv bosadigan yerlarda tarqalgan. Yuqori biogenligi, qatlamdorligi, gumus qatlami bilan farqlanadi. Tuproq hosil qilish jarayoniga qarab … Read More

Qayroqqum zilzilasi — 1985 yil 13-oktyabrda Namangan seysmogen zonasining Janubi g’arbida joylashgan Qayroqqum suv ombori yonida sodir bo’lgan. Episentrda zilzila kuchi 8 ball, magnitudasi 6,1 ni tashkil qilgan. Zilziladan suv … Read More

Qaychi — turli materiallarni kesish (qirqish) uchun ishlatiladigan asbob. Dastlabki Qaychi bir-biriga egiluvchan yoysimon metall plastina bilan biriktirilgan ikki pichokdan iborat bo’lgan, hozirgi Qaychilarga o’xshash (sharnirli biriktirilgan 2 pichoqdan iborat) … Read More

Qalay — Mendeleyev davriy sistemasining IV guruhiga mansub kimyoviy element. Tartib raqami 50, atom molekulasi 118,710. Tabiiy Qalay 10 ta izotopdan iborat: P25p (0,96%), p45p (0,66%), p55p (0,35%), P(,8p (14,30%), … Read More

Qalay rudalari — tarkibidagi qalay miqdori va birikmalari undan qalayni ajratib olishga texnik imkoniyat yetarli va iqtisodiy jihatdan maqsadga muvofiq bo’lgan tabiiy mineral hosilalar. Sanoat ahamiyatidagi Qalay rudalarining ko’p qismi … Read More

Qalliyev Anvar (1921.8.3, Tyumen viloyati Yarkovo tumanidagi Tarxani qishlog’i) — 2-jahon urushi qatnashchisi, serjant. 1941 yil avgustdan frontda. 326-alohida razvedka rotasi (Markaziy front 65-armiyaning 246-o’qchi diviziyasi)ning razvedkachisi. Qalliyev Chernigov viloyatining … Read More

Qalandar — 1) tarki dunyo qilgan, go’shanishinlikka berilgan odam, sufiy; tasavvuf yo’liga kirib, darbadarlik va xayrehson bilan kun kechiruvchi kishi. “Qalandar” istilohi sufiylarning asarlarida zikru samo’orqali Allohga ruhan yaqinlashib, fakru … Read More