Category: Q harfiga oid fuqarolik jamiyatiga oid ensiklopedik atamalar

QULDORLIK JAMIYATI — insoniyat tarixida ibtidoiy jamiyat o’rniga kelgan tuzim. Quldorlik jamiyatida – quldorlar va qullar bilan ayni paytda erkin dehqonlar, hunarmandlar va boshqa ijtimoiy guruhlar ham mavjud bo’lgan. Eng … Read More

QULLIK — ekspluatatsiyaning tarixan dastlabki va eng qo’pol shakli, unda qul ishlab chiqarish qurollari qatorida, o’z xo’jayini – quldorning mulki hisoblangan. Quldorlik tuzumiga asos bo’lgan. Qullikning manbai: urush yoki qaroqchilik … Read More

QONUNIY VAKILLAR — muomalaga layoqatsiz, muomala layoqati cheklangan yoki muomalaga layoqatli bo’lsa-da, jismoniy (qariligi, kasalligi va boshqalar) holati tufayli shaxsan o’z huquqlarini amalga oshira olmaydigan va burchlarini bajara olmaydigan fuqarolarning … Read More

QOCHOQLAR — irqi, e‘tiqodi, millati, muayyan siyosiy guruh yoki siyosiy g’oyalari uchun ta‘qiblarning qurboni bo’lish xavfi tufayli o’z fuqaroliklariga ko’ra yashashlari, lozim bo’lgan mamlakat tashqarisida hayot kechirayotgan shaxslar. Qochoqlarning xalqaro-huquqiy … Read More

QONUNCHILIK — 1) davlatning o’z oldida turgan vazifa va funksiyalarini amalga oshirish usullaridan biri. Bu vakolatli davlat organlari (parlament) tomonidan davlat va jamiyat hayotining eng muhim masalalari bo’yicha qonunlar qabul … Read More

QONUNIYLIK — qonunlar va ularga muvofiq chiqarilgan huquqiy hujjatlarga barcha davlat organlari, mansabdor va boshqa shaxslarning og’ishmay to’la amal qilishi. Qonuniylik demokratiya va huquqiy davlatnnng elementlaridan biri. Qonuniylikning quyidagi prinsiplari … Read More

QO’PORUVCHILIK — portlatish, o’t qo’yish yoki boshqa usul bilan korxonalar, inshootlar, yo’llar, aloqa vositalarini yoxud boshqa davlat, jamoat mulkini buzish yoki shikastlantirish, yoppasiga zaharlash yoki epidemiyalar va epizootiyalar tarqatish va … Read More

QIYOSIY YONDOSHUV — bir turdagi siyosiy hodisalarni, ularning umumiy va xususiy qirralarini aniqlash, siyosiy tashkilotlarning samarali shakllarini topish, boshqa mamlakatlarning muvaffaqiyatlarini qo’llash maqsadida qiyoslab o’rganadi. Masalan, Turkiya bilan O’zbekistondagi islohotlar … Read More

QIYOSIY TAHLIL — 1) tarixiy rivojlanishning turli davrlarida; 2) turli ijtimoiy tizimlar (institutlar, guruhlar, hududlar va h.k.)da; 3) turli mualliflar va tadqiqotchi jamoalarda; 4) turi o’lchovlarda va to’plash usullarida olingan … Read More

QONUNCHILIK TASHABBUSI — qonun loyihalarini qonun chiqaruvchi organlar muhokamasiga taqdim etish huquqi; mazkur organlar qonun loyihasini muhokama qilishga va shu loyiha yuzasidan qaror qabul qilishga majbur. Zamonaviy davlatlarda Qonunchilik tashabbusi … Read More