Category: Q harfiga oid geografiyaga oid ensiklopedik atamalar

Quyosh turishi – Quyosh markazi ekliptikaning 23°27′ og`ishgan eng shimoliy nuqtasidan (21- yoki 22-iyun – yozgi Quyosh turish turishi) yoyinki eng janubiy nuqtasidan (21- yoki 22-dekabr – qishki Quyosh turishi) … Read More

Quyosh sistemasi – Quyosh, 8 planeta (Merkuriy, Venera, Yer, Mars, Yupiter, Saturi, Uran, Neptun) va ularning yuldoshlaridan iborat osmon jismlari sistemasi. Quyosh sistemasida bundan tashqari bir necha o`n ming kichik … Read More

Quyosh radiatsiyasi (lotincha radiatsio – nur sochish) – Quyoshdan yorug`lik chiqishi, elektromagnit to`lqinlarining 300000 km/sek tezlikda tarqalishi. Quyosh radiatsiyasi Yerdagi barcha jarayonlar uchun energiyaning asosiy manbaidir. Yer yuzasiga Quyosh radiatsiyasining … Read More

Qayirlarda chuqurliklar – eski o`zanlar ko`p bo`ladi. Qayirlarning kengligi daryo oqadigan joy reylefi xarakteriga qarab, bir necha metrdan o`nlab km.gacha boradi. Tekislikda oquvchi katta daryolarning qayirlari eni 40 km.gacha yetadi.

Qayir, poyma – daryo, kanal va ko`llar bo`ylab cho`zilgan, suv ko`paygan vaqtda suv bosib ketadigan pastak zaxob yerlar. Qayir larni, odatda, o`tlar, to`qay o`simliklari qoplagan bo`ladi.

Qalay rudalari – tarkibida qazib olish iqtisodiy jihatdan maqsadga muvofiq miqdorda qalay bo`lgan mineral birikmalar. Asosiy minerallari: kassiterit – qalaytosh (tarkibida 78,8% gacha qalay bo`ladi), stannin-qalay kolchedani (tarkibida 27,5% gacha … Read More

Quyosh – Quyosh sistemasidagi markaziy jism, Yerga eng yaqin yulduz (o`rtacha masofasi 149,6 mln.km), gazlardan iborat shar shaklidagi o`ta qizigan osmon jismi. Massasi Yer massasidan 332400 marta, diametri Yer diametridan … Read More

Qoratog` – yozda ustida qor turmaydigan past tog`lar. Landshafti asosan chala cho`l, tog`-dasht landshaftlaridan iborat bo`ladi. Daryolari kam, borlari ham kam suv, ko`pchiligi yozda qurib qoladi. Vaqtli suvlar oqadigan quruq … Read More

Qora suv – tog` etaklarida, vodiylarda yer osti suvlaridan to`yinadigan soy, daryolar. Suvi tiniq. Ba’zan minerallashgan bo`ladi. Ba’zan zahob, to`qaylardan oqib chiqadi. Suv sarfi fasllarga qarab uncha ko`p o`zgarmaydi. O`rta … Read More

Qora tuproq – deyarli qora rangdagi unumdor, donador strukturali tuproq. Ustki qatlamida 12% chirindi bor. Lyoss, lyossimon gil va qumoqlar ustida paydo bo`lgan. Dasht va o`rmonli dasht zonalarida tarqalgan: G`arbiy … Read More