Category: R harfi

Radiotelegraf aloqa — telegraf aloqaning xabarlar (telegrammalar) radioto’lqinlar yordamida uzatiladigan turi. Dastlab (20-asrning 1-choragi) xabarlar telegraf kodidan foydalanib uzatilgan. Radiotelegraf aloqada qo’llanilgan apparatlar kam quvvatli uzatkichlar va qabul qilgichlardan iborat … Read More

Radiospektroskopiya (radio… va spektroskopiya) — qattiq, suyuq va gaz holatdagi moddalarni tadqiq qilish usullari majmui. Radioto’lqinlarning nurlanishi va rezonans yutilish spektrlarini o’rganishga asoslanadi. Dastlab (1933) ammiakning inversion spektrini tadqiq qilishda … Read More

Raxmaninov Sergey Vasilevich [1873.20.3(1.4), Novgorod gubernyasi — 1943.28,3, Beverli-Xils, Kaliforniya, Nyu-York yaqinidagi Kensikoda dafn etilgan] — rus kompozitori, pianinochi va dirijyor. Moskva konservatoriyasini fortepiano (1891) va kompozitsiya (1892) ixtisosliklari bo’yicha … Read More

Raps (Brassica napus var. napus) — karamdoshlar oilasining Brassica avlodiga mansub bir yillik moyli va yem- xashak ekini. Miloddan avvalgi 4-ming yillikda ham ekilgan. Yevropada 14-asrdan ekila boshlagan va hozir … Read More

Rang ( tasviriy san’atda) — rangtasvirning asosiy ifoda va tasvir vositasi. Rang orqali rassom mavjud borliqni o’ziga xos xususiyatlari bilan haqqoniy aks ettiradi. Jahon san’ati taraqqiyotida borliq Rangini aks ettirishning … Read More

“Ramayana” — sanskrit tilidagi qadimgi hind eposi. Muallifi Valmiki deb taxmin qilinadi. Miloddan avvalgi 4-asrda Sharqiy Hindistonda yaratilgan, xalq og’zaki ijodida to’ldirilgan va qisman o’zgarib, milodning 2-asriga kelib to’liq shakllangan. … Read More

Ramakrishna (haqiqiy nomi Gadadhar Chatterji) [1836.18.2, boshqa manbalarga ko’ra 1834.20.2, Kamarpukur (G’arbiy Bengaliya) — 1886.16.8, Kalkutta] — hind diniy mutafakkiri, jamoat arbobi. Vivekanandaning ma’naviy ustozi. Shankaraning advaytavedantasini Ramanuja ta’limoti bilan … Read More

Ramazonov Sharif Abdullayevich (1910.16.6, Xiva tumani Gandimiyon qishlog’i — 2002.3.7, Toshkent) — kompozitor, pedagog. O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan san’at arbobi (1952), O’zbekiston xalq artisti (1970). Urush qatnashchisi (1941-45). Samarqand musiqa va … Read More

Radlov Vasiliy Vasilevich (Fridrix Vilgelm) (1837.5.1, Berlin — 1918.12.5, Petrograd) — rus sharqshunos-turkiyshunosi, etnograf va tarjimon. Peterburg Fanlar Akademiyasi a’zosi (1884), falsafa fanlari Doktori (1858). Berlin universitetini tugatgan (1858). Peterburg … Read More

Radioeshittirish, radioeshittiruv — ommaviy axborot vositalarining o’ziga xos elektron texnikaga asoslangan turi. Ovozni maxsus apparatlar yordamida ko’paytiradi va keng hududlarga, uzoq masofalarga yetkazib beradi. Radioeshittirish matbuotning o’ziga xos, og’zaki, eshituvchiga … Read More