Category: R harfiga oid iqtisodiy ensiklopedik atamalar

REALIZATSIYA QILISH – sotish, ayirboshlash, beg’araz berish maqsadida tovarlarni jo’natish (topshirish), ishlarni bajarish va xizmatlar ko’rsatish, shuningdek, garovga qo’yilgan tovarlarga bo’lgan mulk huquqini garovga qo’yuvchi tomonidan garovga oluvchiga topshirish. Hisob-varaq … Read More

REAL DAROMAD – nominal (pul) daromadi miqdoriga sotib olish mumkin bo’Igan tovar va xizmatlar miqdori. Agarda nominal daromad narxlarga nisbatan tez suratlarda o’ssa, unda real daromad o’sib boradi va aksincha. … Read More

RODBERTUS KARL IOGANN – (1805-1875) nemis iqtisodchisi, o’z iqtisodiy g’oyalarini “Sotsialxatlar” shaklida ilgari surdi, qo’shimcha qiymat, pul va renta bo’yicha mayda burjuacha qarashlar tarafdori. Vulgar qarash – “o’ta soddalashtirilgan” “soxtalashtirilgan”, … Read More

RIVOJLANISH BANKI – sanoat, qishloq xo’jaligi, qurilish va boshqa tarmoqlarni uzoq muddatli kreditni ta’minlash ishlari bilan shug’ullanuvchi maxsus davlat va yarim davlat (xususiylari kamroq) investitsiya institutlari. Milliy bozorlar faoliyat ko’rsatadigan … Read More

RISKNI BAHOLASH – risk parametrlarini xarakterlovchi barcha riskli holatlarni natura va qiymat ko’rinishida tahlil etish. Eng ahamiyatli belgisiga qarab tegishli risklar guruhi ajratilgan hamda u riskni baholash mezoni hisoblanadi. Masalan, … Read More

RISKLARNI JOYLASHTIRISH – l) sug’urta manfaati tufayli yuzaga keladigan sug’urtaviy huquqiy munosabatlarning boshlanish jarayoni. Risklarni birlamchi, ikkilamchi va uchlamchi joylashtirish, teng ravishda sug’urtalash, qayta sug’urtalash va retrotsessiyaga to’g’ri keladi. Bozor … Read More

RESURSLAR – 1. Resurs, imkoniyat, boylik manbai; vosita, chora, iloji. Masalan, iqtisodiy, moliyaviy, resurslar. 2. Umuman olganda, fundamental iqtisodiy nazariya tushunchasi bo’lib, ishlab chiqarishni ta’minlaydigan omil va vositalarni bildiradi. Iqtisodiy … Read More

RISK – l) bitta kutilayotgan hodisa bo’yicha xavfning yuzaga kelishi. Risk tushunchasi ko’rinishlarining xilma-xilligi, uni sodir bo’lishi natijasida yuzaga kelgan oqibatlarning og’irligi, riskning ro’y berishi sababli paydo bo’lgan zararlarni mutloq … Read More

REKLAMA – bozorga chiqariladigan mahsulot (xizmat) bilan iste’molchilarni tanishtirish. Tovar va xizmatlarni ishlab chiqaruvchilar reklamani mustaqil yoki ixtisoslashgan reklama agentligi orqali amalga oshiradilar. Reklama vositalari quyidagilardir: reklama e’lonlari, informatsion materiallar, … Read More

REVALVATSIYA – lotincha so’zdan olingan bo’lib, qadrini oshirish ma’nosini anglatadi, milliy pul birligi kursining boshqa mamlakatlar pul birligi kursiga nisbatan ko’tarilishi. Oltin paritetlar bekor qilinguncha (1971-yil) revalvatsiya valyuta asosida sotuvchi … Read More