Category: S harfi

Sferik aberrasiya – optik ti zimlar geometrik aberrasiyasi turlari- dan biri; bosh optik o’kda hosil bo’lgan tasvirning noaniqlikka yoki buzilishiga olib keluvchi linzalarga xos kamchilik. S.a. hodisasi optik o’qqa parallel … Read More

Sferolitlar (Sfero… va Yun. lithos — tosh) kristallar qotishmasi — juda ingichka ignasimon kristallar agregatlaridan tuzilgan radial Nursi- mon sharchalar. Magmatik va cho’kindi tog’ jinslarida uchraydi. S.ning mineral tarkibi va … Read More

Sfaks — Tunisning Sharqiy sohilidagi shahar. Sfaks viloyatining ma’muriy markazi. Aholisi 248,8 ming kishi (1998). Shosse yo’llar tuguni. T.y. stantsiyasi. O’rta dengiz bo’yidagi port, chetga fosforit va qishloq xo’jaligi. mahsulotlari … Read More

Sfera (Yun. sphaira — shar) — barcha nuqtalari fazoning biror o nuqtasidan bir xil R masofada yotadigan berk sirt, O nuqta S. markazi, S. markazini uning biror nuqtasi bilan tutashtiruvchi … Read More

Suhayliy Ahmad Amir Nizomuddin (1512 y. v. e.) — xurosonlik shoir. O’zbek va fors tillarida ijod qilgan. Alisher Navoiyning “Majolis unna- fois” asarida tilga olinadi. Husayn Boyqaro xizmatida bo’lgan. Bu … Read More

Suralay g’ozlar (Tadorna) o’rdaklar oilasiga mansub qushlar urug’i. 7 turi bor. Patlari oqqora va jigarrang, modasi ochroq rangda, Evrosiyo, Afrika, Avstraliya, yangi Zelandiyada tarqalgan. Dasht, yarim dasht va cho’llardagi sho’r … Read More

Suporish (fors. — topshiriq, havola) — o’zbek va tojik mumtoz ashu- la va cholg’u yo’llari, ayniqsa, maqom turkumlarining tushirim qismi. Shashmaqomda S sho”balar turkumining ijro etilishida ularning birini ik- kinchisiga … Read More

Suppletivizm (lot. Suppletivis — to’ldiruvchi, qo’shimcha) — turli o’zakli yoki turli asosli so’zlarning bir grammatik juftlikka (bir gramma- tik katorga) birlashuvi; bunda o’zak yoki asoslar shaklan farqlanishiga kara- may, lug’aviy … Read More

Sura (Arab. — tizma, qator) — faqat Qur’onga xos tushuncha. Qur’onning bo’limlari S. deyiladi, uni shartli ra- vishda bob bilan taqqoslash mumkin. Qur’onda 114 ta S. bo’lib, har biri- ning … Read More

Sur — 1) ochiq havoda soyada osib qo’yib yoki dudlab quritilgan, qoqi qilingan go’sht, baliq va h.k.; 2) qizilga moyil, och jigarrang, Qorako’l teri turi. S. teri rang-barang tovlanadi. Uning … Read More