Category: S harfi

Sensillalar (sensilla) — umurtqasiz hayvonlarning sezgir tukcha- lari; tashqi va ichki reseptorlar vazifa- sini bajaradi. Bo’g’imoyoklilar, ayniqsa, hasharotlarda xilmaxil bo’ladi. Kutiku- la qismining tuzilishiga ko’ra, trixoid, bazikonoid, qo’ng’iroqsimon, xordoto- nal … Read More

Seroterapiya (lot. serum — zar- dob va terapiya) — kasalliklarni nor- mal va immun zardoblar yordamida davo- lash usuli. S.da davo organizmda passiv immunitet hosil qilish — zardob tar- kibidagi … Read More

Sen-sans (SaintSaens) Sharl ka- mil (1835.9.10, Parij 1921.16.12, ja- Zoir, Parijda dafn etilgan) — frantsuz kompozitori, ijrochi va jamoat arbobi. Frantsiya in-ti a’zosi (1881), Kembrij un-ti D-ri (1893). Milliy musiqa … Read More

Semiramida (Yun. Shammuramat, ossuriycha — Sammuramat) — Ossuriya podshosi (malikasi) (mil. AV. 9-a. oxi- ri), Shamshiadad V (mil. AV. 823 — 811) ning xotini. Asli Bobildan. Eri vafot etgach, Adadnerari … Read More

Seminollar (o’zlarini simanole deb atashadi) — AQShning Oklaxoma va Florida Shtatlarida yashovchi muskoglar guruhiga mansub indeys xalqi. 4 ming kishidan ortiq (1990y.lar o’rtalari). Xokasiu oilasiga mansub muskogi va xitchiti tilida … Read More

Semasiologiya (Yun. Semasia — ma’no, mazmun va … logiya) — 1) tilning, til birliklarining hissiy idrok qilinadigan tomoniga, tovush, akustik yoki grafik ko’rinishiga qarshi qo’yiladigan ma’noviy tomonini o’rganadigan tilshunoslik bo’limi. … Read More

Sema (Yun. sema — belgi) — maz- Mun, ma’no jihatining eng kichik bir- ligi, semema (leksik ma’no)ning tarki- biy qismi. Mas, “atrof” leksemasining ma’nosi (sememasi) “hamma” va “tomon” S.laridan iborat. … Read More

Selderey, qafas (Apium) — soya- bonguldoshlar oilasiga mansub bir, ikki va ko’p yillik o’simliklar turkumi; sab- zavot ekini. Evropa, Osiyo, Afrika, Ame- Rika va Avstraliyada 20 turi tarqalgan. Xushbo’y S. … Read More

Selsin [ing. self — o’zim va Yun. synchrons — bir vaqtda, sinxron] — bir- biriga mexanik tarzda birikkan qurilma valining burilish burchagini ma’lum masofadagi ikkinchi valga sinxron uzatadigan induktsion elektr … Read More

Seliger – RF Tver va Novgorod viloyatlaridagi ko’l. Valday qirlarining shim.sharkida, 205 m balandlikda. Mayd. 212 km2. O’rtacha chuq. 5,8 m, eng chuqur joyi 24 m. Uzunligi shim.dan janub- ga … Read More