Category: S harfi

SPONGOLITLAR (Yun. Spongos bulut va lithos — tosh) — kremniyli cho’kindi tog’jinsi. Bir, ikki, uch va ko’p o’qli ninasimon shakldagi krem- niyli bulutlarning spikula (spongiy) lari to’planishidan hosil bo’ladi. S. … Read More

Spidometr (ing. speed — tez- lik va metr) — transport mashinala- rining harakat tezligini (km/soatda) ko’rsatadigan asbob. Magnit induktsi- yali va mexanik xillari bor. Magnit induktsiyali S. mashinaning uzatmalar qutisidagi … Read More

Spesiya, Laspesiya — Italiyaning shim. qismidagi shahar. Spesiya provin- tsiyasining ma’muriy markazi. Aholisi 91 ming kishi (2001). Liguri dengizi sohilidagi port. Mashinasozlik (xusu- san, kemasozlik), neftni qayta ishlash sanoati korxonalari … Read More

Spessartin [Germaniyadagi Fapbiy Bavariyaning Shpessart (Spessart) platosi nomidan] — granatlar guru- xiga mansub mineral, tarkibida Mar- ganes bo’lgan alyumogranat. Kimyoviy formulasi Mn3Al2[Si04]3 bo’lib, izo- morf aralashmalar (Fe2+, Mg2+, Sa2+ hamda … Read More

Sperri (Sperry) Rojer Uolkott (1913.20.8) — amerikalik psixolog va neyrofiziolog. Obermin kolleji (Ogayo shtati) va Chikago un-tida o’qigan; shu un- tda, Garvard un-ti, Kaliforniya texnolo- giya in-tida prof. Ilmiy izlanishlari … Read More

Spermatogoniylar (sperma va Yun. gonos — tug’ilish, urug’, nael) — spermatogenezning 1davridagi gaploid urug’hujayralar. Urug’naylari devori- dagi ixtisoslashmagan birlamchi jinsiy yoki urug’donning berk uchidagi maxsus hujayralardan rivojlanadi. S.da in- tensiv … Read More

Stavropol qirlari — Kav- kazoldining Markaziy qismidagi plato- Simon balandlik. Asosan, RF Stavro- Pol o’lkasida. Kuban, Kuma daryolari va Kumamanich botig’i oralig’ida. Bal. 300-600 m, eng baland joyi 831 m. … Read More

Stavropol (193543 y.larda Voroshilovsk) — RF Stavropol o’lkasidagi shahar (1785 y.dan), o’lka Mar- kazi. Stavropol qirlarida joylashgan. T.y. stantsiyasi. Avtomobil yo’llari tu- guni. Aholisi 344,2 ming kishi (1998). S. 1777 … Read More

Stavrolit (Yun. stauros — but va lithos — tosh), but tosh — silikatlar ki- chik sinfiga mansub mineral. Kimyoviy tarkibi G’e2a13[8YU4]4o7(on)bo’lib, unda G’eo15,8%, A12O355,9%, SiO2— 26,3%, N2O -2%ni tashkil qiladi. … Read More

Stavridalar (Trachurus) — olabug’asimonlar turkumiga mansub baliqlarning bir urug’i. 10 turi ma’- lum. Gavdasi 50 sm cha, vazni 400 g cha. Yon chizig’ida suyakli qalqonchalar bor. Dunyo okeanining iliq va … Read More