Category: S harfi

SULAYMON I QONUNIY (Suleyman I Kanuni), Sulaymon Buyuk (1495.27.4—1566.6.9, Sigetvar) — turk sultoni (1520-66). Uning davrida US- monli turk imperiyasi hududiy jihatdan o’zining eng yuksak cho’qqisiga etgan. 1521 y. Belgrad … Read More

SULTON BAXT BEGIM (1360-66— 1430, Nishopur) — Amir Temurnit qizi. Onasi — O’ljoy Turkon Ogo begim. SB.b. tabiatan shaddod, o’jar va erkaklarga xos tabiatga molik bo’lib, erkaklarni uncha- lik yoktirmagan. … Read More

Sulton (Arab. — hukmdor, podshoh) — 1) musulmon davlatlari boshliqlarining unvoni. 10-a.da Islom mamlakatlarida xukmdor S. deb yuri- tilgan. Shohlar, xonlar va ularning farzandlari ismiga S so’zi qo’shib ay- tilgan. … Read More

Suls, xatti suls — xattotlik US- lubi; Arab yozuvidagi xat uslublari dan biri. Go’zalligi tufayli “xatlar imo- mi”, deb atalgan. Kufiy xatidan keyin ixtiro qilingan bo’lib, ijodkori Ibn Muqla. Harflarning … Read More

Stromboli — Tirren dengizida- gi so’nmagan vulkan, Lipari arxipelagi- da, Italiya hududi. Dengiz sathidan bal. 926 m (dengiz tubidan 2700 m). Krateri 700 m balandlikda. Muntazam ravishda vulkan bombalari va … Read More

STROBOSKOPIK EFFEKT – uzlukli kuzatish jarayonida tez harakatlanayotgan jismning qo’zg’almas tarzda ko’rinishi yoki jism harakatining alohida fazalari tez almashinib tur- ganda jismning harakat qilayotgandek bo’lib tuyulishi. Agar biror jism yoki … Read More

Stroboskop (Yun. strobos — tar- tibsiz harakat va skopeo — qarayman) — biron bir buyum yoki manzarani ku- zatayotganimizda shu buyum yoki manza- ra yo’qolganda ham uning qiyofasi ko’z o’ngimizda … Read More

Streptokokk (Yun. streptos — zanjir va kokklar) — harakatsiz bakte- riyalar turkumi (diametri 0,6—1 mkm). Havo changi, odam terisi va b.da uchray- Di. Bo’linib ko’payadi, natijada har xil uzunlikdagi sharsimon … Read More

Strixnin (Strychninum), C21H22N2O2 — kuchala urugidan olina- digan alkaloid. Mol. m. 334,42. Suyukla- nish t-rasi 282°, qaynash t-rasi 270°. 1818 y.da frantsuz kimyogarlari P.J.Pelte va J. B.Kavantu kashf qilganlar. S.ning … Read More

Straxov Nikolay Mixaylovich |1900.2(15).4, Volxov sh., hoz. Oryol vilo- yati — 1978, 13.7, Moskva] — rus geologi va geokimyogari, SSSR FA akad. (1953), hoz. zamon nazariy litologiyasi asos- chilaridan biri. … Read More