Category: S harfiga oid geografiyaga oid ensiklopedik atamalar

Speleologiya (yunoncha sepelayon – g`or, logos – fan) – g`orlarni, ularning paydo bo`lishini, g`or ichidagi mikroiqlim, suvlar, organik dunyoni, o`tmishda va hozirgi vaqtda g`orlardan foydalanilishini o`rganadigan fan.

Sohil (arabcha) – quruqlikning dengiz, ko`l va daryo qirg`og`iga parallel cho`zilgan hamda unga nishab bo`lgan qismi. Sohilda qirg`oqlarga xos bo`lgan hozirgi zamon va qadimgi reylef shakllari – terrasalar, eski o`zanlar … Read More

Sochilmalar – tog` jinslari, rudali yertomirlarning yemirilishidan hosil bo`lgan va tarkibida qimmatli minerallar: oltin, platina, olmos uchraydigan g`ovak yotqiziqlar. Nuragan jinslar shu yerning o`zida qoladi yoki boshqa yerlarga, ko`proq daryo … Read More

Sopka – Zabaykale va Uzoq Sharqda tepalik va tog`lar shunday ataladi. Kamchatkada va Kuril orollarida vulkan (Klyuchi sopkasi, Avacha sopkasi), Qrim bilan Kavkazda balchiq vulkan sopka deyiladi.

Soylik – 1) tekisliklar, tog` oldi qiya tekisliklari, qir va adirlarda keng, sayoz, bir tomonga cho`zilgan pastlik yer. Yuzalama eroziya va to`lqinsimon kuchsiz burmalanish natijasida vujudga keladi; 2) yer po`stining … Read More

Soy – 1) kichik daryo, irmoq; 2) soylik quruq vodiy.

Suv sarfi – suv oqimining ko`ndalang kesimidan muayyan vaqt davomida oqib o`tgan suv miqdori. Daryo, kanal, jilg`a, anhorlarning suv sarfi soniyasiga kub metr (m.kub/sek) hisobida, buloq, kichik ariq, quduqlar suv … Read More

Sunbula– 1) zodiak zonasidagi yulduzlar turkumi; 2) Shamsiya hisobidagi yilning oltinchi oyi, 22-avgustdan 22-sentyabrgacha davom etadi. Bu vaqtda Quyosh osmon sferasida sunbula yulduzlar turkumi oldidan o`tadi. Bu oyda suv tiniydi, … Read More

Suvli qatlam – Yer po`stining tog` jinsi parchalari orasidagi bo`shliqlarda, yoriqlarda og`irlik kuchi yoki gidrostatik bosim ta’sirida siljib yuradigan suvlar mavjud bo`lgan qatlami. Suvli qatlam yer yuziga chiqqan joylarda buloqlar … Read More

Suveren davlat (fransuzcha suverenite – oliy hokimiyat) – ichki ishlarda va tashqi aloqalarda mustaqil ish ko`radigan, boshqa davlatlarning aralashishiga yo`l qo`ymaydigan, siyosiy jihatdan mustaqil davlat.