Category: T harfi

TAKSOFON, telefonavtomat — abonentni boshqa abonent bilan bir marta ulab beradigan ommaviy telefon apparati. Mahalliy (shahar, qishloq) aloqa, shaharlararo aloqa, ham mahalliy, ham shaharlararo aloqa Taksofonlariga bo’linadi. Asosiy qismi: elektr … Read More

TAKSONOMIYA (Yunoncha taxis — joylanish, qator va nomus — qonun) — sistematikaning organizmlarni tasnif qiladigan nazariy va amaliy bo’limi. Terminni shved botanigi O. Dekandol (1813) tavsiya etgan. Ba’zan Taksonomiyadan sistematika … Read More

TAKSON — o’zaro qarindoshlik munosabatlari bilan bog’langan va boshqa guruhlardan alohidalangan muayyan taksonomik kategoriyalar: tur, urug’, oila va b.ga mansub bo’lgan organizmlar guruhi. Takson muayyan biologik ob’ektlarga tegishli bo’lishi bilan … Read More

TAKSODI, botqoq sarv (Taxodium) — taksodidoshlar oilasiga mansub barg to’kadigan ignabargli daraxtlar turkumi. Balandligi 30-50 metr, tana diametri 12 metrgacha boradi. Ignabargi mayin, tasmasimon, uchli, uzunligi 9-15 millimetr, kengligi 1-2 … Read More

TAKSILA (Yunoncha Taxila, qadimgi hindcha Takxasila yoxud Takshashila) — qadimda Hindiston yarim orolining shimoli g’arbidagi shahar (hozirgi Pokistonning Ravalpindi shahridan 35 kilometr narida), Gandxara davlati poytaxti. Miloddan avvalgi 3-2-asrlardan. Mauriyalar … Read More

TAKOMILLASHMAGAN ZAMBURUG’LAR (Deuteromycetes yoki Fungi imperfecti) — shoxlangan ko’p hujayrali miseliyli yuksak (haqiqiy) zamburug’lar sinfi. Hayot tsikli gaploid fazada o’tadi. Vegetativ va konidiyalar (sporalar) orqali jinssiz ko’payadi. Ko’p Takomillashmagan zamburug’lar … Read More

TAKASH MAQBARASI – ko’hna Urganchdagi me’moriy yodgorlik (13-asr boshlari). Xorazm shoxi Takash (1200 yil vafot etgan) ga atab qurilgan. Maqbara murabba tarhli (11,45×11,45 metr), poygumbazi (balandligi 12,5 metr) g’o’lasimon G’arovli, … Read More

TAKATOSH RASMLARI – Molguzar tog’ining shim. yon bag’ridagi Takatosh dara qoyatoshlariga o’yib ishlangan tasvirlar. 1956 yilda A. Muhammadjonov tomonidan topilgan; 1970-71 yillarda arxeolog A. Kabirov tomonidan o’rganilgan. 1000 dan ortiq … Read More

TAKA — echkining erkagi, urg’ochi echkilarni qochirish uchun tanlab olinadigan zotli erkak echki. Echki va qo’y poda (suruv)larini yetaklab yurib, cho’ponlar mehnatini yengillashtiruvchi jonivor. Uloqlik paytida bichib qo’yilgan (erkaklik jinsi … Read More

TAKA, TEKE — turkman kabilalaridan biri. Takalar 17-18-asrlarning 1-yarmida Bolxon tog’i vodiysida, Xorazmda va Amudaryo bo’ylarida yashagan va ularning katta bir qismi Tajan vohasini egallagan. Takalarning asosiy qismi 18-asr oxiri … Read More