Category: T harfi

TROXOIDA (Yun. trochos — g’ildirak, eidos — ko’rinish, shakl) — qo’zg’almas aylana bo’ylab sirpanmasdan g’ildirayotgan doiraning markazidan h masofada joylashgan nuqta chizib chiqadigan tekis egri chiziq. Arap h masofa g’ildirayotgan … Read More

Troposfera (Yun. tropos — burilish va sfera) — atmosferaning Er yuzasi ta’siri yaqqol seziladigan quyi, asosiy kismi. Bunda tra yuqoriga ko’tarilgan sari balandlik bo’yicha har 100 m da 0,65° ga … Read More

Tropopauza (Yun. tropos — burilish, o’zgarish, pausis — to’xtash, tugash) — troposfera va stratosfera orasidagi o’tish qatlami. T.ning quyi chegarasi sifatida havo trasining vertikal gradienti shartli ravishda 0,2°G’100 ga teng … Read More

Tropik mintaqalar – shim. va Jan. yarim sharlarda subtropik va subekvatorial mintaqalar oralig’ida joylashgan 2 geografik mintaqa. T.p.ning materik qismi uchun cho’l va chala cho’l landshafti, okeanlarga esa suvning sho’rligi … Read More

TROPIK HAVO MASSALARI – yil davomida tropik va subtropik kengliklarda uyushib, quyi kengliklardan yuqori kengliklarga harakatlanadigan havo massalari. Harorati yozda yuqori, materiklar ustidagi havosi quruq, yuqori bosimli 30° shu kabi … Read More

Tropik tsiklon — tropiklaraa yuzaga keladigan dovul tezligidagi shamol va jala yog’inlarga boy bo’lgan past bosimli atmosfera g’alayoni. T.ts. ikkala yarim sharning 5 va 25° kengligida sodir bo’ladi. T. ts.lar … Read More

Trombositlar (Yun. thrombos laxta va kytos — hujayra) — qondagi shaklli elementlardan biri. T. diametri 2-5 mkm keladigan tanachalar bo’lib, ular qon plastinkalari deb ataladi. 1 kub ml qonda 180-320 … Read More

Trombon (ital. trombone — katta truba) — mispuflama musiqa cholg’u asbobi. Nayi (uz. 300 sm) 2 marta kayrilgan, og’zi konussimon shaklga ega. Chalinadigan uchida ichi chuqur mundshtugi bor. Uzaytiribqisqartiriladigan (nayi … Read More

Tromb (Yun. thrombos — laxta) — organizm tirikligida tomir yoki yurak bo’shlig’ida ivib qolgan qon. Qon ketishi natijasida tomirdan tashkaridagi qon laxtasi va limfa tomirlarida limfaning ivib qolishi ham T. … Read More

Trixosefalyoz (Yun trichos qil, soch va kephale — bosh) — qilbosh gijjalar qo’zg’atadigan yuqumli kasallik. Gijjalar, asosan, yo’g’on ichakda parazitlik qiladi. Qilbosh gijja odam ichagida yillab (5 y.gacha) yashashi mumkin. … Read More