Category: T harfiga oid iqtisodiy ensiklopedik atamalar

TAKLIF INFLYATSIYASI – iqtisodiyotda tovar va xizmatlar taklifi kamayib borishi natijasida narxning ko’tarilishi. Taklif qisqarishining asosiy sababi mahsulot birligiga sarflangan xarajatlarning o’sishidir. Xarajatlarning o’sishi natijasida vujudga keladigan inflyatsiyaning ikki shakli … Read More

TADBIRKORLIK – mulkchilik subyektlarining foyda olish maqsadida tavakkal qilib va mulkiy javobgarligi asosida amaldagi qonunchilik doirasida tashabbus bilan iqtisodiy faoliyat ko’rsatishdir. Amalda qabul qilingan qonunlar doirasida korxona, firma tashkil qilish, … Read More

TABIIY RESURSLAR – tabiatning bir qismi (uning obyektlari jarayonlari, sharoitlari), ular insonlarning moddiy va ma’naviy ehtiyojlarini qondirish maqsadida jamiyat tomonidan ishlatiladi yoki ishlatilishi mumkin. Quyidagilar tabiiy resurslarning muhim turlari hisoblanadi: … Read More

TUZILISHINI QAYTA КО‘RIB CHIQIB O’ZGARTIRISH – obyektiv shartsharoitlar taqozosi bilan paydo bo’lgan konkret muammoni pozitiv tarzda hal etish maqsadida biron-bir narsaning tashkiliy tuzilishini muayyan parametrlarga (muddati, vazifasi, ko’lami, xarajatlar va … Read More

TURMUSH DARAJASI – odatda aholi iste’mol qiladigan hayotiy ne’matlarning miqdori va sifatiga asoslanadi. Bu moddiy ne’matlar tarkibi juda ham xilma-xil. Turmush Darajasi ko’rsatkichlari yaxlit tizimi shakllangan bo’lib, unga tug’ilish, olishva … Read More

TA’LIM – l) shaxsning jismoniy va ma’naviy shakllanishining yagona jarayoni, ijtimoiy etalonlarning ijtimoiy ong sifatida u yoki bu darajada qayd qilingan, tarixan shartlangan ideal timsollarga ongli yo’naltirilgan ijtimoiylashish jarayoni; 2) … Read More

Т – KO’RINISHIDAGI SCHYOTLAR – ikki ustundan iborat bo’ladi. Schyotlarda ko’rsatkichlar ikki tomonlama yozuvga asolangan bo’lib, schyotning o’ng tomonida iqtisodiy ko’rsatkichlar (turlari bo’yicha), schyotning mazmunidan kelib chiqqan holda, resurs (daromad … Read More

TOVARDA GAVDALANGAN MEHNATNING IKKI YOQLAMA XARAKTERI – tovarning ikki xossasi borligiga sabab unda gavdalangan mehnatning ikki yoqlama xarakterda ekanligidan kelib chiqadi. Har bir alohida olingan tovarda nafli mehnat mujassamlangandir. Masalan, … Read More

TOVAR XOSSALARI – tovarning iste’mol qiymati va qiymati. Tovar qiymati tovarda mujassamlashgan ijtimoiy mehnatdir. U tovarlar ayirboshlanishida ifoda etiladi, tovar narxining obyektiv asosi hisoblanadi. Qiymat miqdorini ayrim ishlab chiqarishning yakka … Read More

TIJORAT BANKI – sanoat va savdoni qisqa muddatli kreditlar bilan ta’minlash, shuningdek, xususiy mijozlarga turli turdagi bank xizmatlari ko’rsatish (joriyschyotlarniyuritish, tijorat, iste’molchilikva ipoteka qarzlarni berish va hokazolar)ga ixtisoslashtirilgan bank. Tijorat … Read More