Category: X harfi

Xloritoid [xloritlar (minerallar)ga o’xshash va Yunoncha eidos — ko’rinish] — orolli silikatlar sinfiga mansub mineral. Kimyoviy tarkibi (Fe, Mg)2 (AlFe3+)Al3[SiOJ2O2(OH)4 Ottrelitda 16,6% gacha MPO bor. Monoklin yoki triklin singoniyada kristallanadi. … Read More

Xivchinoyoqlilar (Pedipalpi) o’rgimchaksimonlarning bir guruhi. Xivchinoyoqlilarning 3 turkumi: telifonlar, tartaridalar va Frinlar bor. Telifon (chayono’rgimchak)lar (70 tur) tanasi 7 santimetrgacha. Bosh ko’kragi birikkan, qorni bo’g’imlarga bo’lingan ipsimon dum bilan tugaydi. … Read More

Xattotlik (Arabcha — husnixat yozuvchi), kalligrafiya — yozuv (xat) san’ati, kitob ko’chirish hamda me’moriy inshootlar, badiiy buyumlarning kitobalarini yaratish kasbi. Yozuvning paydo bo’lishi natijasida yuzaga keldi. Ayniqsa, Arab yozuvining keng … Read More

Xatlon viloyati – Tojikiston Respublikasi Janubi g’arbidagi viloyat. 1992 yilda Ko’lob va Qo’rg’ontepa viloyatlarining qo’shilishi natijasida vujudga kelgan. Xatlon viloyati sharqdan tog’li Badaxshon Muxtor viloyati, shimoldan Respublikaga bo’ysunuvchi tumanlar, g’arbdan … Read More

Xeminguey (Hemingway) Ernest Miller (1899.21.7, Okpark, Chikago yaqinida — 1961.2.7, Ketchem, Aydaxo shtati) — amerikalik yozuvchi. 1917 yildan Kanzassitida jurnalistreportyor sifatida ish boshlagan. 1-jahon urushi qatnashchisi (191418). Xeminguey 1928 yilgacha … Read More

Xeuors (Haworth) (Gevort, Xevort) Uolter Normen (1883.19.3, Chorli — 1950.19.3, Birmingem) — ingliz organik kimyogari. London Qirollik jamiyati a’zosi (1928 yildan). Manchester universitetida (1911), Shotlandiyadagi Sentandrus universiteti kollejida ishlagan (1912 … Read More

Xett tili — o’z yozuviga ega bo’lgan eng qadimgi hind-yevropa tillaridan biri; xatt, palayya, Lidiya va boshqa tillar bilan Xett — luviy tillari (Anatoliya tillari) guruhini tashkil etgan o’lik til. … Read More

Xershi (Hershey) Alfred dey (1908.4.12, Lansing Michigan shtati) — amerikalik genetik va virusolog, Amerika fan va san’at akademiyasi a’zosi. AQSh Milliy Fanlar Akademiyasi a’zosi (1958 yildan). Michigan universitetini tugatgan (1930). … Read More

Xershbax (Herschbach) Dadli Robert (1932.18.6., San-Xose, Kaliforniya shtati) — amerikalik kimyogar. AQSh Milliy Fanlar Akademiyasi a’zosi. Kaliforniya universitetida ishlagan (1958-63). 1963 yildan Garvard universiteti professor. Ilmiy ishlari fizikkimyoga oid. Xershbax … Read More

Xench (Hench) Filip Shouolter (1896.28.2, Pitsburg 1965.30.3, Ochorios, Yamayka) — amerikalik revmatolog. Pitsburg universiteti tibbiyot maktabini tugatgan (1920). Meyo klinikasi xodimi (1921), tibbiyot bo’limi konsultanti va revmatik kasalliklar sektsiyasi rahbari … Read More