Category: Y harfi

YODATLAR — yodat kislota N1O3 tuzlari. Juda barqaror, faqat 400° dan yuqori temperatuada parchalanadi; kuchli oksidlovchilardan.

YIRTQICH HASHAROTLAR – o’ljasini halok qilib, uning hisobiga oziqlanuvchi hasharotlar.

YILQICHI (Burhinus oedicnemus) — rjankasimonlar turkumining yilqichilar oilasiga mansub qush. Shomda va tunda faol hayot kechiradi. Yerda yaxshi yuguradi va uchadi. Siyrak o’simlikli qumli cho’l va sahrolarda, ochiq landshaftlardagi suv … Read More

YILQI — otlar podasi, ot to’dasi, uyur. Yaylov yilqichiligi rivoj topgan O’zbekistonning tog’li va cho’l-dasht hududlarida Yilqi uyuri yil davomida (qishning qalin qorli sovuq kunlaridan tashqari) yaylovda asraladi va boqiladi. … Read More

YILLIK PARALLAKS (Yunoncha parallaxis — og’ish) — yerning Quyosh atrofida aylanishi sababli yulduzlar vaziyatlarining yillik ko’rinma o’zgarishi. Yerdagi kuzatuvchidan yulduzgacha bo’lgan masofani aniqlashda qo’llaniladigan kattalik. Gipotenuzasi Quyoshdan biror yulduzgacha bo’lgan … Read More

YIL HISOBI — katta vaqt oraliqlarini hisoblash tizimi. Yil hisobining ko’pgina tizimlari biron tarixiy yoki afsonaviy hodisadan boshlangan. Xristian cherkovi Yil hisobi boshlanishini afsonaviy Iso Masihning tug’ilishi bilan belgilagan. Mazkur … Read More

YENSEN (JENSEN) YOXANNES XANS DANIEL (1907.25.6, Gamburg — 1973.11.11, Geydelberg) — nemis nazariyotchi fizigi. Gamburg universitetini tugatgan (1932). Ilmiy ishlari atom yadrosi nazariyasi va qattiq jism fizikasiga oid. Fanga Spin-orbital … Read More

YENSEN (JENSEN) YOXANNES VILGELM (1873.20.1, farse, Yutlandiya — 1950.25.11, Kopengagen) — Daniya yozuvchisi. Yensenning ilk romanlari “daniyaliklar” (1896) va “Eynar Elker” (1898). “Ximerland tarixlari” (1898— 1910) hikoyalar to’plamida Yensen Shimoliy … Read More

YENA UNIVERSITETI – Fridrix Shiller nomidagi yena universiteti — Germaniyadagi yirik universitetlardan biri. 1558 yil Yenadagi akademiya gimnaziya negizida tashkil qilingan. Falsafa va tarix, filologiya, iqtisodiy kibernetika, pedagogika, adabiyot va … Read More

YENA — Germaniyadagi shahar, Tyuringiya yerida. Zaale daryosi bo’yida. Aholisi 101 ming kishi (1990-yillar o’rtalari). Temir yo’l tuguni. Optika-mexanika sanoatining yirik markazi. “Karl Tseys” zavodi dunyoda optika asboblari ishlab chiqaradigan … Read More