Category: Ya harfi

YAKKABOG’ ADIRI — Hisor tizmasining Janubiy g’arbiy tarmoqlaridan Xontaxta, Beshnav, Eshakmaydon, Osmontarosh tog’larining g’arbida (Qashqadaryo viloyatida) joylashgan adir. G’arbiy chekkasi allyuvialprolyuvial tekislik bilan qo’shilib ketgan. Adir Janub g’arbdan shimoli sharqqa … Read More

YADRO ELEKTRONIKASI — yadro fizikasida qo’llaniladigan elektronika usullari majmui; yadroga doir tajribalarda axborotlarni olish, o’zgartirish va qayta ishlashda qo’llaniladi. Yadro elektronikasi asboblarining vazifasi yadro zarralari detektoridan kelayotgan signallarni kuchaytirish, ularni … Read More

YADRO SPEKTROSKOPIYASI — atom yadrosi tuzilishi xususiyatlari va aylanishlarini o’rganadigan yadro fizikasi sohasi; bunda radioaktiv bo’linishda yoki yadro reaktsiyalarida hosil bo’ladigan zarralarning energetik spektri, intensivligi, burchak bo’yicha taqsimlanishi va qutblanishini … Read More

YADRO PORTLASHI — zanjirli yadro reaktsiyasi yoki termoyadro reaktsiyalari natijasida juda katta energiyaning nihoyatda tez ajralib chiqishi tufayli sodir bo’ladigan portlash. Unga og’ir yadrolar (masalan, 23511 yoki 239Ri) ning bo’linish … Read More

YADRO NURLANISHI DETEKTORLARI — yadro nurlanishlarini kuzatish va qayd qilish uchun mo’ljallangan asboblar. Ularga stsintillyasiyaviy va ionizasiyaviy hisoblagichlar, Vilson kamerasi, pufak kamera, yarimo’tkazgich detektorlar, qalin qatlami fotoemultsiya va boshqalar kiradi. … Read More

YALANG XALTALI ZAMBURUG’LAR — askomisetlar sinfiga mansub zamburug’lar kenja sinfi. Ko’pchilik Yalang xaltali zamburug’lar bir hujayrali, kurtaklanish yoki bo’linish orqali ko’payadi; ayrim turlarida kuchsiz rivojlangan miseliy bo’ladi. Askirlari kurtaklanadigan hujayraning … Read More

YAKOR (ruscha) — 1) kemalar va boshqalar suzish vositalari (mayoq, bochka, zemsnaryad va boshqalar)ni ochiq suvda tutib turish uchun mo’ljallangan qurilma; 2)elektr mashinaning aylanuvchi qismi. U aylanganda elektr chulg’amlarida elektr … Read More

YAKOVLEV ALEKSANDR SERGEYEVICH (1906.19.3 Moskva 1989.22.8) rus aviakonstruktori, akademik (1976), muhandislik xizmati generalpolkovnigi (1946), 2 marta mehnat qahramoni (1940, 1957). Moskvadagi N.E. Jukovskiy nomidagi Harbiyhavo muhandislik akademiyasini tugatgan (1931). Harbiy … Read More

YAKKABOG’ — Qashqadaryo viloyati Yakkabog’ tumanidagi shahar (1978 yildan), tuman markazi. Viloyat markazi (Qarshi) dan 95 kilometr sharqda. Temir yo’l stantsiyasi. Aholisi 22,3 ming kishi (2003). Paxta tozalash, g’isht zavodlari, … Read More

YADRO TEXNIKASI — texnikaning yadro energiyasidan foydalanish bilan shug’ullanadigan tarmog’i. Turli moddalarning yadroviy xossalaridan texnikada foydalanish bilan bog’liq bo’lgan texnika vositalari va ularga doir ishlarni tashkil etish majmui. Yadro texnikasida … Read More