Category: Ya harfi

YAZDIGARD III (? 651 yoxud 652 yil boshi) — sosoniylar sulolasining so’nggi shohi (632 yildan). Xusrav II ning nabirasi. Ichki ijtimoiy tanazzul, beto’xtov urushlar oqibatida mamlakatni xonavayron bo’lishi Sosoniylar davlatini … Read More

YAZD MINIATYURA MAKTABI — 15-asrda Yazd shahrida shakllangan miniatyura uslubi. Bu maktab vakillari asarlarida tasvirlar sodda, lekin nafis va tiniq ifodalangan, ranglar koloriti (ayniqsa, kishilarning “Bahrom ovda” (Xusrav Dehlaviyning “Xamsa” … Read More

YADROCHA, nukleola — ko’pchilik EU – kariotlar hujayra yadrosi ichidagi tig’iz tanacha. Ribosomolar hosil qiluvchi ribonukleoproteidlar (RNK)dan iborat. Odatda, yadroda bitta, ba’zan bir necha Yadrocha (masalan, baliqlarning o’sayotgan tuxumhujayralari yadrolarida) … Read More

YADRO QUROLI SINOVLARINI TAQIQLASH TO’GRISIDAGI SHARTNOMA — ko’p tomonlama xalqaro shartnoma. 1963 yil 5 avgustda AQSh, Buyuk Britaniya va SSSR tomonidan Moskvada imzolangan. 117 davlat shartnomaga qo’shilgan (1990). Mazkur shartnoma … Read More

YAGAYLO, Yogayla (taxminan 1350— 1434.1.6) — Litva buyuk knyazi (1377— 92, tanaffuslar bilan), Polsha qiroli (Vladislav II Yagello nomi bilan, 1386 yildan) yagellonlar sulolasi asoschisi. Olgerdning o’g’li, Gediminning Nabirasi. 1380 … Read More

YAVA TILI — avstronez tillaridan biri. Asosan, Yava orolining Markaziy va Sharqiy hududlarida, qisman Malayziya, Singapur, Avstraliya va boshqalar mamlakatlarda tarqalgan. So’zlashuvchilarning umumiy soni 90 millionga yaqin kishi (20-asrning 90-yillari … Read More

YAKANTOVUQ, o’rmon loyxo’ragi — rjankasimonlar (loyxo’raklar) oilasiga mansub qush. Gavdasining uzunligi 35 santimetrga yaqin. Rangi uni o’rmon to’shalmasi ustida ko’zga tashlanmasligiga imkon beradi. Yevrosiyoning o’rta mintaqalaridagi aralash va keng bargli … Read More

YAKANDOSHLAR (ipeaseae) bir urug’pallali o’simliklar oilasi. Bir yillik yoki ko’p yillik o’tlardan, ba’zan butalardan iborat. Barglari qinli va chiziqsimon yoki tsilindrsimon yaproqli; ba’zi barglari reduktsiyalanib, qinga aylangan. Gullari mayda, ko’rimsiz, … Read More

YAYPAN — Farg’ona viloyati O’zbekiston tumanidagi shahar (1975 yildan), tuman markazi. Qo’qondan 25 kilometr Janubi g’arbda. Aholisi 21 ming kishi (2005). Yaypanda paxta tozalash zavodi, tikuvchilik fabrikasi, qurilish tresti, kichik, … Read More

YAVORSKIY YEVGENIY GRIGOREVICH (1909.16.2, Simferopol 1971.14.11, Toshkent) — O’zbekiston xalq artisti (1952). Ijodiy faoliyatini 1926 yil Simferopol drama teatrida boshlagan. 1934-58 yillar (orada tanaffuslar bilan) Turkiston harbiy okrugi teatri, 1958 … Read More