Category: Ye harfi

YEVROPA — Yupiterning ikkinchi tabiiy yo’ldoshi. G. Galiley 1610 yilda kashf etgan. Diametri taxminan 3000 kilometr, yulduz kattaligi 5.2 ga teng, Yupiterdan uzoqligi 671000 kilometr, Yupiter atrofida 3 sutka 13 … Read More

YEVRODOLLARLAR — Yevropa xususiy banklaridagi AQSh dollaridagi jamg’armalar; rivojlangan davlatlardagi tashkilotlar va xususiy shaxslar tomonidan AQSh chegaralaridan tashqarida joylashtirilgan. Turli banklardagi mavjud Yevrodollarlardan xalqaro bozorda ssuda kapitali operasiyalarida foydalaniladi. Shuningdek, … Read More

YEVPATIY KOLOVRAT (13-asr) – yarim-afsonaviy Bahodir, ryazanlik boyar. 1237/38 yilning qishida “polk”i (1700 kishi) bilan Vladimir-Suzdal erida mo’g’ullarni mag’lubiyatga uchratgan. Jangda halok bo’lgan. “Ryazanning Botu tomonidan vayron qilinishi haqida hikoyalar” … Read More

YEVKLID “NEGIZLARI” – Yevklidning asosiy matematik asari. 13 kitobdan iborat bo’lgan. Yevkliddan keyin Gipsikl (miloddan avvalgi 2-asr) va miletlik Isidor (miloddan avvalgi 6-asr) Yevklid “negizlari”ga XIV va XV kitoblarni qo’shganlar; … Read More

YEVKLID GEOMETRIYASI — miloddan avvalgi 3-asrda Yevklid izchil asoslagan geometriya. Parallellik aksiomasiga (to’g’ri chiziqda yotmagan nuqta orqali shu to’g’ri chiziq b-n kesishmaydigan faqat bitta to’g’ri chiziq o’tkazish mumkin, degan aksiomaga) … Read More

YEVKLID,Yevklid (Eukleides) (miloddan avvalgi 3-asr) — yunon matematigi; matematika, optika, mexanika, musiqaga oid asarlar muallifi. Yevklid asli tir (Livan)lik bo’lib, Iskandariyada yashab, ijod etgan va u yerda o’z ilmiy maktabini … Read More

YEVENKO VIKTOR IVANOVICH (1925.2.3, Toshkent — 1986.19.8) — grafik rassom, O’zbekiston xalq rassomi (1967). P. Benkov nomidagi Respublika rassomlik bilim yurtida ta’lim olgan (1946-50). Rassomlik faoliyatini 2-jahon urushi frontlarida boshladi. … Read More

YEVDOKS KNIDLIK (Eudoxos Knidios) (taxminan miloddan avvalgi 408-355 yillar) — yunon matematigi va astronomi. Miloddan avvalgi taxminan 380 yil Misrga sayohat qilib, u yerda astronomiya va matematika bo’yicha ma’lumotlar to’pladi. … Read More

YEVGENIKA (Yunoncha eugenes — yaxshi zurriyot) — odam salomatligi irsiyati va uni yaxshilash to’g’risidagi ta’limot. Yevgenikaning tamoyillari birinchi marta 1869 yil ingliz paleontologi F. Galton tomonidan ishlab chiqilgan. U kelgusi … Read More

YEVGENIY SAVOYSKIY (Yeugen von Savoyen) (1663.18.10, Parij — 1736.21.4, Vena) — Shahzoda, Avstriya sarkardasi. 17-asrning 90-yillarida Italiyada frantsuz qo’shinlarini bir necha marta yenggan; turklarni 2 marta (1697, 1716) mag’lubiyatga uchratgan; … Read More