Category: Ye harfi

YEREMYAN VARSHAM NIKITOVICH [1897.6(19).12, tog’li Qorabog’, Darnavarz qishlog’i — 1963.12.2, Toshkent] — kino rassomi, grafik, rangtasvirchi rassom. O’zbekiston xalq rassomi (1944). Samarqand rassomlik maktabida (1918-21), O’zbekiston rassomlari uyushmasi qoshidagi rassomlar … Read More

YEREVAN-3 — o’rtapishar baqlajon navi. Armaniston Respublikasi sabzavot va poliz ekinlari selektsiyasi tajriba stansiyasida mahalliy Yerevan navidan tanlab olish yo’li bilan yaratilgan (1950). O’zbekistonda 1953 yildan ekiladi. Shakli cho’ziq, tsilindrsimon, … Read More

YERNING SUTKALIK AYLANISHI -dunyoning shimol qutbidan qaraganda, yerning o’z o’qi atrofida g’arbdan sharqqa tomon yoki soat strelkasiga teskari aylanishi. Yerning sutkalik aylanishi natijasida kun bilan tun almashinadi; sutkaning uzunligi ham … Read More

YERNING SUV BALANSI – muayyan vaqt ichida yer yuzasiga yog’in ko’rinishida tushadigan suv miqdori bilan quruqlik va Dunyo okeani yuzasidan bug’lanadigan suv miqdorining nisbati. Ya’ni yerda suv aylanishining sonli ifodasi. … Read More

YERNING METEOROLOGI SUN’IY YO’LDOSHLARI – bulut qatlamining atmosferada taqsimlanishini kuzatish, yer sirti va atmosferaning issiqlik nurlanishini va Quyoshning qaytgan radiatsiyasini o’lchash uchun mo’ljallangan apparatlar. Ob-havoni oldindan aytish uchun meteorologik ma’lumotlar … Read More

YERNI MUSODARA QILISH – davlatning yerni egalaridan majburiy ravishda, biron-bir haq to’lamay tortib olishi. Masalan, 18-19-asrlardagi inqiloblar davomida G’arbiy Yevropa mamlakatlarida zamindorlarning yerlari musodara etildi. 1917 yil oktabr to’ntarishi natijasida … Read More

YER TUZISH, yer tuzish tartibi — mamlakatda yerga bo’lgan munosabatlarni tartibga solish va mukammallashtirish, yerni ishlab chiqarish vositasi sifatida muhofaza qilish va undan samarali foydalanishga qaratilgan davlat tadbirlari tizimi. Yerdan … Read More

YER TEKISLAGICHLAR – o’zlashtiriladigan yerlarni va ekin ekiladigan dalalarni ekin ekish va sug’orish uchun qulay holatga keltirib tekislaydigan qishloq xo’jalik mashinalari; uzun ramali, cho’michli va ag’dargichli xillari bor. Uzun ramali … Read More

YER SUN’IY YO’DDOSHLARI (ESY) — yer atrofidagi (geosentrik) orbitaga ilmiy yoki amaliy (hayotiy) muammolarni hal qilish uchun chiqarilgan kosmik apparatlar (ka). Birinchi sun’iy yo’ldosh sobiq Ittifoq hududidan 1957 yil 4 … Read More

YER SOLIG’I — yerdan foydalanganlik uchun davlatga majburiy to’lanadigan soliq turi. Iqtisodiy mohiyati bo’yicha yer rentasini ifoda etadi. Yerga mulkchilikning paydo bo’lishi bilan yuzaga kelgan. Jahondagi deyarli barcha mamlakatlarda davlat … Read More