Milliylik-millat ko'zgusi
YER TARKIBI — davlat yer fondining xalq xo’jaligi tarmoqlari o’rtasidagi taqsimoti, yer turlarining nisbati, salmog’i va maydon ko’rsatkichlari bo’yicha ma’lumotlar yig’indisi. O’zbekiston Respublikasining yaxlit yer fondi qanday maqsadda foydalanishiga qarab … Read More
YER RESURSLARI — xalq xo’jaligi ehtiyojlari uchun foydalanish mumkin bo’lgan yerlar. O’zbekistonda Yer resurslari tarkibiga foydalanib kelinayotgan yerlar va istiqbolda foydalanish mumkin bo’lgan yerlar kiradi. Yer resurslari maydoni va sifati … Read More
YER RENTASI (nemischa Rente — ortga qaytarilgan) — yer egasining o’z yerini tabiiy resurs tarzida ijaraga taqdim etganligi uchun oladigan daromadi; bevosita qishloq xo’jalik ishlab chiqaruvchilari tomonidan yaratilgan qo’shimcha mahsulotning … Read More
YER REKULTIVATSIYASI, landshaft rekultivasiyasi (lotincha re — qaytarish, tiklash ma’nosini beradigan old qo’shimcha; cultivo — ishlov beraman, yetishtiraman) — foydali qazilmalarni qazib olish, suv inshootlari qurish, shaharlar qurilishi va boshqa … Read More
YER PO’STI TEBRANMA HARAKATLARI, epeyrogenik harakatlar — yer po’stida sodir bo’ladigan doimiy tektonik harakatlar. Yer kurrasining hamma qismida sodir bo’lib, uzluksiz davom etadi. Yer po’sti tebranma harakatlari natijasida ayrim qit’alar … Read More
YER PO’STI — yerning tashqi qattiq qobig’i, geosferalardan biri, litosferaning yuqori qismi. Yer po’stining pastki chegarasi bo’ylama va ko’ndalang seysmik to’lqinlar tezligi birdaniga o’zgaradigan (6,7—7,6 kilometr/sekunddan 7,9— 8,2 kilometr/sekundgacha) yuza … Read More
YER OSTI SUVLARI – yer po’stining yuqori qismidagi tog’jinslari qatlamlarining g’ovak bo’shlikdarida joylashgan suyuq, qattiq (muz), bug’simon holatdagi suvlar. Yer osti suvlari umumiy suv resurslarinkt bir qismi bo’lib, suv ta’minoti … Read More
YER OSTI NAMAKOBLARI – tarkibida erigan mineral moddalar, asosan nitratlar yoki sulfatlar kontsentrasiyasi 36 gramm/litrdan ortiq bo’lgan yer osti suvlari. Yer osti namakoblari sedimentasiya havzalarida keng tarqalgan. Shuningdek, Yer osti … Read More
YER OSTI MUZI – yer po’stidagi kelib chiqishi va yotish shakli har xil bo’lgan muz. Hosil bo’lgan vaqtiga ko’ra hoz. zamon va qazilma, kelib chiqishi bo’yicha birlamchi (singenetik), ikkilamchi (epigenetik) … Read More
YER PO’STI GAZLARI – yer po’stida erkin, suv va neftda eritma, jinslarda (ayniqsa qazilma ko’mirlarda) sorbit (shimilgan) holatlarda uchraydigan gazlar. Yer geosferalarida sayyoraning markaziga tomon gazlarning miqdori ko’payib boradi. 1-2 … Read More
