Category: Yu harfi

YULDUZLAR EVOLYUTSIYASI — vaqt o’tgan sari yulduzlarning fizik parametrlari va kimyoviy tarkiblari o’zgarib borishi. Turli evolyusiya bosqichidagi yulduzlarning fizik parametrlarini taqqoslab ko’rish asosida o’rganiladi. Gravitasiya (tortishish) kuchlari ta’sirida yulduzlar orasidagi … Read More

YULDUZLAR TO’DASI — yagona protoyulduzda tug’ilgan bir necha yuzdan bir necha yuz minggacha yulduzlarning fizik va dinamik bog’liq bo’lgan sistemasi. Yulduzlar to’dasi shakli, yoshi va massasi bo’yicha tarqoq va sharsimon … Read More

YULDUZLAR — Quyosh singari yorug’lik sochuvchi osmon jismlari; asosan, qaynoq plazmadan tarkib topgan, Gravitatsiya (tortishish) kuchlari ta’sirida gazchang muhiti (asosan, vodorod va geliy) dan hosil bo’ladi. Yulduzlar markazida yuqori zichlik … Read More

YULDUZ XARITALARI — yulduzlar osmoni yoki uning bir qismi xaritasi. Osmon qo’shni qismlari yoki ba’zi qismlarining yulduz xaritalari yulduz atlaslari deb ataladi. Yulduz xaritalari kerakli yulduzlarga teleskopni to’g’rilash, yulduz kataloglarida … Read More

YULDUZ TURKUMLARI — yulduzlarni topish va belgilashni osonlashtirish uchun osmon gumbazining shartli ravishda ajratilgan qismlari; eng yorqin yulduzlar hosil qilgan o’ziga xos shakllar. Ular afsonaviy qahramonlar (masalan, Gerkules, Persey, Yeridan … Read More

YULDUZ YILI — yerning Quyosh atrofini bir marta to’la aylanib chiqishida o’tgan vaqt.

YULDUZ YORQINLIGI — yulduz nurining kuchini, ya’ni yulduzning birlik fazoviy burchakda nurlayotgan yorug’lik oqimini ifodalovchi miqdor. 3,81033 erg/ sek ga teng bo’lgan Quyosh yorqinligi birligida ifodalanadi. Yulduz yorqinligi tushunchasi umumiy … Read More

YULDUZ VAQTI — yulduz sutkasiga asoslangan vaqt hisobi; bahori teng kunlik nuqtasining yuqori kulminasiyadagi vaqtidan uning istalgan vaziyatda bo’lishigacha o’tgan vaqt. Yulduz vaqti yulduz soatlari yordamida soat, minut, sekundlar bilan … Read More

YULDUZ ATMOSFERASI — yulduzning nurlanish spektri paydo bo’ladigan tashqi qatlami. Bunday qatlam avval quyoshda kashf etilgan. Atmosfera tufayli Quyosh gardishida yorqinlik bir tekis tarqalmagan va Quyosh spektrida yutilish chiziqlari yaxshi … Read More

YULDUZ ASTRONOMIYASI astronomiyaning yulduzlar sistemasining tuzilishi, tarkibi, dinamikasi va evolyutsiyasining umumiy qonuniyatlarini tadqiq qilish va bu qonuniyatlarni bizning yulduzlar sistemamiz (Galaktikamiz) ga tatbiq qilinishini o’rganish bilan shug’ullanuvchi bo’limi. Alohida yulduzlar, … Read More