Category: Z harfiga oid iqtisodiy ensiklopedik atamalar

ZAYOM QIMMATBAHO QOG’OZLAR – bozor muomalasidagi pul hujjati bo’lib, zayom egasining ushbu hujjatni chiqargan shaxsga nisbatan munosabatini tasdiqlaydi.

ZAYOM OLISH USULLARI – zayom olish usullari oldi-berdi munosabatlarini rasmiylashtiradi va qimmatli qog’oz emmitentini uning egasiga (kreditlarga) belgilangan pul summasini qo’llashni ifoda qiladi.

ZARURIY TAKLIF – mavjud talabni to’la qondirish uchun kerak bo’ladigan tovarlar, ularning turlari va hajmi.

ZARURIY MEHNAT – ishchi va xodimlar tomonidan zaruriy mahsulotni yaratish uchun sarflangan mehnat.

ZARURIY MAHSULOT – zaruriy ish vaqti davomida yaratilgan mahsulotga zaruriy mahsulot deyiladi. U ishchi va xodimlarning oladigan ish haqiga to’g’ri kelishi yoki rivojlangan mamlakatlardagidek aholi qo’liga nafaqalar, imtiyozlar ko’rinishida kelib … Read More

ZARARSIZLIKNING TAHLILI – subyekt faoliyatining zararsizlik nuqtasini aniqlashga yordam beruvchi qisqa muddat ichida olinadigan daromad, xarajatlar va foydalarning o’zaro qaramligiga asoslangan tahlil.

ZAMONAVIY AXBOROT TEXNOLOGIYALARI – kompyuter texnikasi, dasturiy va telekommunikatsiya vositalarini qo’llagan holda foydalanuvchining faol ishtirokida amalga oshiriladigan yuqori darajadagi do’stona interfeysli axborot texnologiyasidir.

ZAKOT – (arab. – tozalanish, sadaqa berish) mol-mulk va daromaddan ixtiyoriy ravishda beriladigan xayr-ehson. Zakot – Islom dinining besh asosiy talablaridan biri. Unga ko’ra, har bir musulmon yillik umumiy daromadining … Read More

ZAIFLIK – kompaniya faoliyati uchun zarur bo’lgan nimaningdir yetishmasligi, kompaniya qila olmaydigan qandaydir ish yoki kompaniyani noqulay vaziyatga solib qo’yadigan sharoit.

ZAHIRIDDIN MUHAMMAD BOBUR (1483-1530) – Andijon, Qobul va Hindiston hukmdori, “Boburnoma”, “Mubayyin” asarlarida soliq siyosati, masalan, zakot to’g’risida qimmatli g’oyalari berilgan. Eng muhimi, daromad oshgan sari soliqning kamayib borishining ahamiyati … Read More