Hisor madaniyati

Hisor madaniyati – miloddan avvalgi 6-3-ming yilliklarga oid neolit davri arxeologik majmuasi. Asosiy yodgorliklari Tojikistonning Yovonsu, Vaxsh, Qizilsuv, Kofarnihon daryolari havzalarida qayd etilgan. Hisor madaniyatini 1948 yil A.P.Okladnikov kashf etgan; asosiy yodgorliklari Tutkovul, Sayyod, Qozi berdi va boshqalar. Bu madaniyat davriy jihatdan O’zbekistondagi kaltaminor va Turkmanistondagi Joytun arxeologik madaniyatlari bilan bir vaqtga to’g’ri keladi. Topilmalari tosh va Suyakdan yasalgan qurollar, har xil maishiy o’choqlardan iborat. Tosh qurollar yasashda ohaktosh, kvarsit, serpantin, yashma kabi materiallardan foydalanilgan. Hozirgacha Hisor madaniyati yodgorliklarida sopol buyum namunalarini uchramasligi tadqiqotchilar uchun yechilmagan muammo bo’lib qolmoqda. Holbuki, Kaltaminor madaniyati davrida — O’rta Osiyoda sopol idish tayyorlangani ma’lum edi. Hisor madaniyati sohiblarini xo’jalik jihatdan endigina o’troqlashayotgan ovchilar, terimchilik bilan tirikchilik qiluvchilar tashkil etardi deb hisoblash mumkin. Dehqonchilikning ilk belgilari faqat Hisor madaniyatining so’nggi davrida paydo bo’lgan.