Neru Javoharlal

Neru Javoharlal (1889.14.11, Ollohobod — 1964.27.5, Dexli) — Hindiston davlat, siyosiy va jamoat arbobi. Milliy ozodlik kurashida M.K. Gandining safdoshi, Hindiston Milliy Kongressi (HMK) rahbarlaridan biri. Mustamlaka davrida (1947 yilgacha) ta’qib qilingan. 10 yildan ortiq umri qamoqda o’tgan. Tarixda “yangi Hindiston bunyodkori” nomi bilan mashhur. Neru 1947 yil 15 avgustda Dehlidagi mashhur nal qal’ada Hindiston milliy mustaqillikni qo’lga kiritganligini e’lon qilgan. Hindiston Respublikasi bosh vaziri va tashki ishlar vaziri (1947 yildan). Neru rahbarligida Hindiston xalq xo’jaligi, fan va madaniyatning rivojida katta muvaffaqiyatlarga erishgan. Neru Hindistonning tashqi siyosati asoslarini yaratdi, xalqaro chigal masalalarni hal etishda jonbozlik ko’rsatdi. Uning mustamlakachilik, irqchillikka qarshi izchil kurashi, yoppasiga qurollanishga chek qo’yish, xalqlar o’rtasida tenglik, do’stlik, hamkorlik siyosati xalqaro maydonda Hindiston nufuzini oshirdi. Neru qo’shilmaslik siyosatini yaratdi. 1947 yilda harbiy bloklarga qo’shilmagan mamlakat birgina Hindiston hisoblangan bo’lsa, hozirgi qo’shilmaslik harakatida 120 dan ortiq Osiyo, Afrika, Lotin Amerikasi va Yevropa mamlakatlari ishtirok etmoqda. Neru 1955 va 1961 yilda qizi Indira Gandi bilan O’zbekistonga tashrif buyurib, o’zbek xalqining turmushi, hayoti, tarixi bilan yaqindan tanishgan. Neru “Hindistonning kashf etilishi” asarida yurtdoshimiz Bobur va uning nabirasm Akbar haqida bunday deydi: “Bobur dilbar shaxs, Uyg’onish davrining tipik hukmdori, mard va tadbirkor odam bo’lgan, u san’atni, adabiyotni sevardi, hayotdan huzur qilishni yaxshi ko’rardi. Uning nabirasi Akbar yana ham dilbarroq bo’lib, ko’p yaxshi fazilatlarga ega bo’lgan”.