Tug’ro

Tug’ro (turkiycha) — Sharq mamlakatlarida podshoh va xonlarning farmonlari boshida ularning unvoni — nom va amallarini ko’rsatuvchi maxsus bezakli yozuv, ramziy belgi, sarlavha o’rnidagi so’z, jumlaning bezak sifatida yozilishi. Mahmud Koshg’ariyning “Devonu lug’otit turk” asarida tug’rach shaklida keltirilib uning 3 ma’nosi beriladi: 1) o’g’uzlar tilida podsho muhri; 2) podshoh, safarga chiqish oldidan qo’shindagi xar bir jangchiga beradigan ot; 3) o’g’uzlar tilida muhr bosilgan xat. Shu ma’noda boshqa turkiy qavmlar (keyinchalik mo’g’ullar) tomonidan qo’llaniladigan yorliq so’zi o’g’uzlarga notanish bo’lgan. Saljuqiylar davrida davlat Mahkamasi boshlig’i bo’lgan amaldor tug’roi deb atalgan. 4) 19-a. oxirida shim. Hindiston va O’zbekistonda alohida xatlarni turli jonivorlar, parrandalar shakli sifatida yozilishi ham T. xati yoki xatti T. deyilgan. Xattotlikning bu san’at turi bilan O’zbekistonda Habibullo Solih, Ma’ruf Salimov, To’xtamurod Zufarov va b. shug’ullanmoqda.