15 mart kun tarixi

? BAYRAMLAR:

? Butunjahon iste’molchilar huquqlarini himoya qilish kuni.
? Butunjahon uyqu kuni.
? Tyulenlar uchun xalqaro harakat kuni.
? Xalqaro politsiya zo’ravonligiga qarshi kurash kuni.
? Butunjahon aloqa kuni.
? Butunjahon nutq kuni.
? Butunjahon asosiy ishchilar kuni.

? MILLIY BAYRAMLAR:

?? Belarus — Konstitutsiya kuni.
?? Palau — Yoshlar kuni.
?? Liberiya — Roberts kuni.
?? Vengriya — 1948-yilgi inqilob boshlangan kun.

? VOQEALAR:

  • 493 — Qirol Teodorix poytaxti Ravenna bo‘lgan ostgotlar davlatini tuzdi.
  • 1519 — Farvala jangi.
  • 1730 — Rossiya imperatori Anna Ioannovna Katta maxfiy kengashni tarqatib yubordi.
  • 1800 — Sankt-Peterburgda Mixaylov saroyining qurilshi tugadi.
  • 1812 — Kaliforniyada ruslarning birinchi koloniyasi — Fort-Ross tashkil topdi.
  • 1818 — Aleksandr I boshchiligida birinchi rus konstitutsiyasi ishlab chiqildi.
  • 1867 — Avstriya-Vengriya imperiyasini tuzish to‘g‘risidagi avstriya-vengriya kelishuvi tuzildi.
  • 1892 — Amerikalik ixtirochi Jess Reno birinchi eskalatorga patent oldi.
  • 1906 — “Rols-Roys” kompaniyasi ro‘yxatdan o‘tdi.
  • 1917 — Nikolay II taxtdan voz kechdi.
  • 1917 — Rossiyada muvaqqat hukumat tuzildi va hokimiyatni o‘z qo‘liga oldi.
  • 1928 — Yaponiyada kommunistlarning ommaviy hibsga olinishi.
  • 1937 — Chikagoda birinchi qon beruvchilar banki ochildi.
  • 1938 — Saudiya Arabistonida birinchi neft topildi.
  • 1938 —  VKP (b) ning bir guruh taniqli arboblari otib tashlandi.
  • 1939 — Chexoslovakiya vermaxt tomonidan okkupatsiya qilindi.
  • 1962 — AQShda prezident J. Kennedi “Iste’molchilarning huquqlari to‘g‘risidagi Bill” ni joriy qildi.
  • 1970 — Osaka (Yaponiya) da “Ekspo-70” ko‘rgazmasi ochildi.
  • 1985 — Com zonasidagi birinchi domen ro‘yxatga olindi.
  • 1994 — Belarussiya konstitutsiyasi qabul qilindi.
  • 2004 — Yevropa Ittifoqi Microsoft kompaniyasining monopoliyaga qarshi qonunlarni buzganligi bo’yicha komissiya xulosalarini ma’qulladi.
  • 2011 — Suriyada Bashar al-Assad rejimiga qarshi norozilik namoyishlari boʻldi.
  • 2019 — Yangi Zelandiya tarixidagi eng katta teraktlardan biri — Kraystcherch masjididagi ommaviy qotillik.

? TAVALLUDLAR:

  • 1767 — Endryu Jekson (1845) — AQShning 7-prezidenti (1829-1837).
  • 1830 — Paul Heyse (1914) — nemis shoiri, yozuvchi, Nobel mukofoti sohibi (1910).
  • 1854 — Emil fon Bering (1917) — nemis mikrobiologi, immunolog, Nobel mukofoti sohibi (1901).
  • 1860 — Vladimir Xavkin (1930) — rus bakteriologi, immunologi va epidemiologi, vabo va xoleraga qarshi birinchi vaksinalarni yaratgan.
  • 1878 — Rizo shoh Pahlaviy (1944) — Eronning  34- shohi (1925-1941), pahlaviylar sulolasidan.
  • 1894 — Berdi Kerboboyev (1974) — Turkmaniston xalq yozuvchisi (1967), zamonaviy turkman adabiyoti asoschilaridan.
  • 1909 — Nazrulla Mannonov (1981) — O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan fan arbobi, agronom olim, Mehnat qahramoni.
  • 1913 — Hasan Rasulov (1992) — faylasuf olim, Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan arbobi (1973).
  • 1920 — Eduard Donnall Tomas (2012) — amerikalik gematolog, onkolog, Nobel mukofoti sohibi (1990).
  • 1930 — Jores Alfyorov (2019) — sovet va rus fizigi, Nobel mukofoti sohibi (2000).
  • 1932 — Ubaydulla Abdurazzoqov (2014) — Oʻzbekiston davlat arbobi, diplomat, tashqi ishlar vaziri (1992-1993).
  • 1934 — Yuriy Buryakov (2015) — arxeolog, tarixchi olim.
  • 1936 — Amin Karimov —  O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan san’at arbobi, dirijyor.
  • 1937 — Valentin Rasputin (2015) — rus yozuvchisi.
  • 1941 — Dаdахоn Hаsаn —  o‘zbek shoiri, hofiz, siyosiy qo’shiqchi, jurnalist, bastakor, siyosat va jamoat arbobi.
  • 1948 — Oʻtkir Rahmat — oʻzbek shoiri va jurnalisti. „Xalq soʻzi“ va „Narodnoye slovo“ gazetalarining bosh muharriri.
  • 1959 — Uday Kotak — Hindistonning eng badavlat kishilaridan biri, moliyachi, bankir, milliarder.
  • 1975 — Veselin Topalov — bolgar shaxmatchisi, jahon chempioni 2005).
  • 1993 — Pol Pogba — fransuz futbolchisi, jahon chempioni (2018).