15 may kun tarixi

? BAYRAMLAR:

?? BMT — Xalqaro oila kuni.
? Xalqaro vijdonli eʼtirozchilar kuni.
? Xalqaro Huntington kasalligidan xabardorlik kuni.

? MILLIY BAYRAMLAR:

?? Paragvay — Mustaqillik kuni.
?? Paragvay — Onalar kuni.
?? Ukraina — Oila kuni.
?? Janubiy Koreya — O‘qituvchilar kuni.
?? Meksika — Oʻqituvchilar kuni.
?? Kolumbiya — O’qituvchilar kuni.
?? Falastin — «Nakba» kuni.
?? Sloveniya — Qurolli Kuchlar kuni.
?? Eron — Fors tili kuni.
?? Litva — Ta’sis Assambleyasi kuni.
?? Burkina-Faso — Urf-odatlar va an’analar kuni.
?? AQSh — Tinchlik zobitlarini xotirlash kuni.
?? Kambodja — Qirol Norodom Shiamoni tug’ilgan kun.

? VOQEALAR:

  • 1157 — Suzdal va Kiyev knyazi Yuriy Dolgorukiy kiyevlik boyar Petrilaning ziyofatida zaharlandi.
  • 1484 — Moskva Kremlida Blagoveshensk soboriga asos solindi.
  • 1525 — Tomas Myunzer boshchiligidagi qo’zg’olonchi dehqonlar Frankenhauzen jangida mag’lub bo’ldilar, Dehqonlar urushi tugadi.
  • 1618 — Nemis astronomi Iogan Kepler sayyoralarning harakatlanish qonunini kashf qildi.
  • 1648 — O‘ttiz yillik urushga chek qo‘ygan Vesrfaliya sulhi imzolandi.
  • 1682 — Moskvada kamonchilar qo‘zg‘oloni.
  • 1756 — Angliya Fransiyaga urush e’lon qildi: Yetti yillik urushni boshlandi.
  • 1811 — Paragvayning Ispaniyadan mustaqilligi e’lon qilindi.
  • 1836 — F. Baley „Beyli nuqtasi“ni kashf etdi.
  • 1922 — Germaniya Yuqori Seleziyani Polshaga berdi.
  • 1930 — Amerikalik Ellen Cherch dunyodagi birinchi styuardessaga aylandi.
  • 1932 — Yaponiyada davlat to‘ntarishiga urinish.
  • 1935 — Moskva metrosining birinchi liniyasi ishga tushdi.
  • 1987 — «Energiya» raketa tashuvchisining parvozi.
  • 1988 — Sovet qo’shinlarining Afg’onistondan chiqarilishi boshlandi.
  • 1989 — Moskvadagi ta’sis yig’ilishi Butunjahon atom elektr stantsiyalari operatorlari assotsiatsiyasi (WANO) tashkil etilganligini e’lon qildi.
  • 1992 — Ozarbayjonda davlat to’ntarishi, siyosiy oppozitsiya tomonidan Ayaz Mutalibovning ag’darilishi.
  • 2009 — Tojikiston Prezidenti Imomali Rahmon rasmiylarga o‘zi bilan bir xil portretlarda suratga tushishni taqiqladi

? TAVALLUDLAR:

  • 1567 — Klaudio Jovanni Antonio Monteverdi (1643) — italyan kompozitori, Opera janrining ilk klassik namunalarin yaratgan, birinchi ommaviy opera teatri (1637, Venetsiya) tashkilotchilaridan. 
  • 1625 — Karlo Maratta (1713) — barakko davri italyan rassomi va arxitektori.
  • 1845 — Ilya Mechnikov (1916) — rus biologi va immuniologi, ilmiy gerontologiya asoschisi, Nobel mukofoti sohibi (1908).
  • 1848 — Viktor Vasnetsov (1926) — rus rassomi, tarixiy va folklor janri rassomchiligi ustasi.
  • 1859 — Pyer Kyuri (1906) — fransuz fizigi, Nobel mukofoti sohibi (1903).
  • 1891 — Mixail Bulgakov (1940) — atoqli rus adibi.
  • 1904 — Botu (taxallusi; asl ismi  Mahmud  Hodiyev)  (1938) — shoir, jurnalist. 
  • 1905 — Abraxam Zapruder (1970) — amerikalik tadbirkor, prezident J. Kennediga suiqasdni kinoplyonkaga tushirib olgan.
  • 1910 — Razzoq Hamroyev (1981) — SSSR va O‘zbekiston xalq artisti, aktyor va rejissyor, pedagog.
  • 1912 — Vohid Abdullayev (1985) — adabiyotshunos, O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan fan arbobi (1973). 
  • 1915 — Paul Samuelson — amerikalik iqtisodchi, Nobel mukofoti sohibi (1970).
  • 1922 — Xiuaz Dospanova — (2008) — Ikkinchi jahon urushi davridagi yagona qozoq ayol uchuvchi, Qozogʻiston qahramoni (2004). 
  • 1926 — Muxtor Sultonov (1998) — Oʻzbekistonning atoqli davlat va jamoat arbobi, birinchi oʻzbek generallaridan biri, Oʻzbekiston Ichki ishlar vaziri birinchi oʻrinbosari (1979-1985).
  • 1932 — Jon Glen — ingliz kinorejissori va montajchisi, Jeyms Bond haqidagi beshta filmning muallifi.
  • 1951- Abdusaid Koʻchimov — shoir, adib, Oʻzbekiston Respublikasida xizmat koʻrsatgan jurnalist.
  • 1980 — Slava (haqiqiy ismi Anastasiya Slanevskaya) — rus qo’shiqchisi, kino aktrisasi, qo’shiqlar muallifi.
  • 1987 — Ser Endi Marrey — britaniyalik tennischi, 2012-yilgi Olimpiada chempioni, US Open-2012 musobaqasi g‘olibi.
  • 1989 — Sulemdal Syunnyove — norvegiyalik biatlonchi, estafetalarda 6 karra jahon chempioni.