24 may kun tarixi

? BAYRAMLAR:

? Tinchlik va qurolsizlanish uchun xalqaro xotin-qizlar kuni.
? Yevropa parklari kuni.
? Butunjahon shizofreniya kuni.

? MILLIY BAYRAMLAR :

?? AQSh — Milliy aviatsiyaga texnik xizmat ko’rsatish bo’yicha texnik kuni.
?? Beliz — Hamdo’stlik kuni.
?? Eritreya — Mustaqillik kuni.
?? Ekvador — Pichincha jangi kuni.
?? Bermud — Bermud kuni.
?? Braziliya — Qahva kuni.

? VOQEALAR:

-1032 — Ibn Sino Veneraning Quyosh diskidan o‘tishini kuzatdi va ta’rifladi.

  • 1276 — Magnus I Ladulos Shvetsiya qirolligi tojini kiydi.
  • 1487 — Ikkiyuzlamachi  Lambert  Simnel  Dublin soborida Britaniya monarxi etib saylandi.
  • 1571 — Qrim xoni Davlat-Girey Moskva Kremlini qamal qildi,  Moskva slobadasi va posadi butunlay vayron qilindi.
  • 1667 — Fransiya Ispaniyaga qarshi Devolyutsion urushni boshladi.
  • 1798 — Birlashgan Irlandlar Jamiyati tomonidan uyushtirilgan Irlandiya qo’zg’oloni boshlandi.
  • 1819 — „Savanna“  kemasi  Atlantika okeani boʻylab yoʻlga chiqdi.
  • 1822 — Pichincha jangidan so’ng Antonio Xose Sukre g’alaba qozondi, hozirgi Ekvador hududi Ispaniyadan mustaqillikka erishdi va Kolumbiya tarkibiga kirdi.
  • 1829 — Nikolay I Varshavada Polsha taxtiga o‘tirdi.
  • 1844 — Morze oʻzi yaratgan  Morze apparati yordamida  Vashingtondan Baltimorga telegramma joʻnatdi.
  • 1856 — Potavatomidagi Jon Braun tomonidan uyushtirilgan qirg‘in.
  • 1883 — Nyu Yorkda Bruklin  koʻprigi ochildi.
  • 1900 — Avrora kreyseri suvga tushirildi.
  • 1925 — «Komsomolskaya Pravda» gazetasining birinchi soni nashr etildi.
  • 1956 — Shvetsariyaning Lugano shahrida tarixda birinchi marta Yevrovideniye qo‘shiqlar konkursi bo‘lib o‘tdi.
  • 1982 — Eron-Iroq urushi: Eron armiyasi Xurramshaher shahrini Iroq okkupatsiyasidan ozod qildi.
    -1993 — Eritreya Efiopiyadan  mustaqil boʻldi.
  • 1994 — Toshkentda Qozog‘iston elchixonasi ochildi. 
  • 1996 — O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston milliy teleradiokompaniyasini tashkil etish va uning faoliyati masalalari to‘g‘risida”gi Qarori e’lon qilindi
  • 2001 — ruscha Vikipediyadada birinchi maqola paydo bo’ldi.
  • 2006 — Wikimapiya proyekti ichga tushdi
  • 2020 — Tojikiston-Qirg‘iziston chegarasida qisqa otishma sodir bo‘ldi
  • 2022 — Texasdagi Robb boshlang’ich maktabidagi qirg’in

? TAVALLUDLAR:

Mil. av. 15 — Neron Klavdiy Druz Germanik (19-yil) — Tiberiya qo’mondoni, Rimning taniqli sakardalaridan biri.

  • 827 — Kirill Mefodiy — Slavyan alifbosi asoschisi.
  • 1686 — Gabriyel Daniyel Farengeyt (1736) — nemis fizigi, termometrda simobni joriy qilgan olim,  Farengeyt shkalasi ixtirochisi.
  • 1743 — Jan Pol Marat (1793) — Buyuk Fransuz inqilobining yetakchilaridan biri.
  • 1819 — Qirolicha Viktoriya (1901) — Ganoverlar sulolasining Britaniya taxtidagi so’nggi vakili (1837-1901).
  • 1898 — Helen Bruk Taussig (1986) — vrach, bolalar kardiologiyasi asoschisi.
  • 1905 — Mixail Sholoxov (1984) — rus sovet yozuvchisi, Nobel mukofoti sohibi (1965).
  • 1937 — Quatboy Abdreimov — qoraqalpoq aktyori va rejissyori, Oʻzbekiston xalq artisti (1974). 
  • 1940 — Iosif Brodskiy (1996) — taniqli rus shoiri, qo‘shiqchi va aktyor, Nobel mukofoti sohibi (1987).
  • 1941 — Bob Dilan — amerikalik qoʻshiqchi, shoir, yozuvchi va rassom, Nobel mukofoti sohibi (2016).
  • 1949 — James Broadbent — britaniyalik kino, teatr va televideniya aktyori.
  • 1958 — Saydulla Moldaxanov — teatr va kino aktyori, O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan artist (2003).
  • 1960 — Kristin Skott Tomas — ingliz aktrisasi.
  • 1961 — Abdulla Aripov — Oʻzbekiston davlat arbobi, Respublika Bosh vaziri.
  • 1962 — Rustam Shoabdurahmonov — Toshkent shahar hokimi (2001-2005), Oʻzbekiston Milliy Olimpiya qoʻmitasi raisi (2019-yildan), Oʻzbekiston Respublikasining Qilichbozlik federatsiyasi raisi (2017-2019).
  • 1966 — Erik Kantona — Fransuz futbolchisi va kinoaktyori.
  • 1973 — Ruslana — ukrainalik qo’shiqchi, 2004-yilgi «Yevrovidenie» qo’shiq tanlovi g’olibi, Ukraina xalq artisti.
  • 1975 — Mark Gagyon — kanadalik short-trekchi, uch karra Olimpiya chempioni.
  • 1994 — Emma MakKeon — avstraliyalik suzuvchi, 5 karra Olimpiada chempiononi.