8 may kun tarixi

? BAYRAMLAR:

?? BMT  — II Jahon urushi qurbonlari xotirasiga bag‘ishlangan xotirlash va totuvlik kunining birinchi kuni .
? Xalqaro Talassemiya kuni
? Butunjahon Qizil Xoch va Qizil Yarim Oy kuni.
? Coca-Cola tug’ilgan kun
? Butunjahon eshak kuni‌‌

? MILLIY BAYRAMLAR:

?? Janubiy Koreya — Ota-onalar kuni.
?? Norvegiya — Faxriylar kuni.
?? Filippin — Radio kuni.
?? AQSh ‐ Milliy talaba hamshiralar kuni‌‌.
?? Meksika — Idalgo kuni, Meksikaning milliy qahramoni Migel Idalgo tug‘ilgan kun.
?? Armaniston — Erkrap kuni.
?? AQSh — Kasbiy xavfsizlik va salomatlik kasbiy kuni.
?? Ukraina — Xotira kuni va natsizm ustidan g’alaba kuni.

? VOQEALAR:

  • 1541 — Ispan sayyohi Ernando de Soto Missisipi daryosini ochdi.
  • 1713 — Shimoliy urushda Xelsinki ruslarga taslim boʻldi.
  • 1713 — Rossiya poytaxti Moskvadan Sankt-Peterburgga ko‘chirildi.
  • 1794 — Fransuz olimi va zamonaviy kimyoning otasi Antuan Lavuazye korruptsiyada ayblanib qatl etildi.
  • 1842  — Versal temir yo’li halokati (Fransiya), kamida 55 kishining hayotiga zomin bo’ldi.
  • 1846 — Palo-Alto yonidagi jang, amerika-meksika urushidagi birinchi jang.
  • 1886 — Doktor Jon Pemberton o‘ylab topgan Coca-Cola ichimligi birinchi marta ishlab chiqarildi.
  • 1895 — Xitoy Tayvanni Yaponiyaga topshirdi.
  • 1902 — Mon-Pele vulqoni otilishi natijasida 20.000 dan ortiq odam nobud boʻldi.
  • 1903 —  Birinchi haqiqiy dirijabl — «Lebodi» o’zining 37 km masofaga birinchi parvozini amalga oshirdi.
  • 1923 — Buyuk Britaniya Sovet Rossiyasiga bir qator ultimatum talablarini qo’ydi («Kerzon ultimatumi»).
  • 1942 — Marjon dengizidagi jang.
  • 1945 — Yevropada G‘alaba kuni.
  • 1945 — Berlin yonidagi Karlsxortda Germaniyaning II jahon urushida so‘zsiz taslim bo‘lishi haqidagi akt imzolandi.
  • 1949 — Bonndagi parlament kengashi tomonidan “Asosiy qonun” (Germaniya Federativ Respublikasi Konstitutsiyasi) qabul qilindi.
  • 1953 — Butunjahon Qizil Xoch tashkiloti tashkil topdi.
  • 1962 — Britaniya poytaxtida trolleybuslar qatnovi to‘xtatildi. 
  • 1967 — “Noma’lun Soldat Qabri” memorial arxitektura ansambli ochildi.
  • 1990 — Estoniyaning SSSR tarkibidan chiqishi.
  • 1996 — Toshkentda “Buyuk ipak yo‘li XX asrda: yangicha falsafa” mavzuida sopol plastika bo‘yicha Xalqaro simozium bo‘lib o‘tdi.
  • 2004 — Kompyuter virusini yaratuvchi 18 yoshli Sasser Germaniya politsiyasi tomonidan hibsga olindi.
  • 2020 — Rossiyaning boshqaruvchisiz avtonom “Vityaz-D” suv osti vositasi Mariana botig‘i tubiga (10 028 m) tushirildi.

? TAVALLUDLAR:

  • 1639 — Jovanni Battista Gaulli — barokko davri italyan rassomi.
  • 1737 — Eduard Gibson — ingliz tarixchisi.
  • 1753 — Migel Idalgo — meksikalik ruhoniy, mekska inqilobining rahbari.
  • 1876 — Nikolay Nilovich Burdenko (1946) — jarpoh, Rossiyada neyroxirurgiya fani asoschilaridan biri.
  • 1884 — Garri Trumen — AQSh ning 33-prezidenti (1945-1953).
  • 1899 — Friedrich Hayek (1992) — iqtisodchi va faylasuf, Nobel mukofoti sohibi (1974).
  • 1902 — André Michel Lwoff (1994) — fransuz mikrobiologi va biokimyogari, Nobel mukofoti sohibi (1965).
  • 1912 — Orif Alimov (2005) — O’zSSR Ministrlar Soveti Raisi (1953-1961).
  • 1916 — Joao Avelanj — braziliyalik sport arbobi, FIFA ning 7-prezidenti (1974-1998).
  • 1926 — Sir David Frederick Attenborough — ingliz suxandoni va tabiiy tarixchi, tarixdagi 100 Buyuk Britaniyaliklardan biri.
  • 1937  — Tomas Pinchon — amerikalik adib, qora yumor asoschisi.
  • 1939 — Sidney Altman — amerikalik kimyogar, Nobel mukofoti sohibi (1989).
  • 1960 — Mahmud Namozov — O‘zbekiston xalq artisti.
  • 1970 — Luis Enrike — ispaniyalik futbolchi, Olimpiada chempioni (1992), murabbiy.
     — 1975  — Enrike Iglases — mashhur ispan qo‘shiqchisi.
  • 1978 — Lusio (Lusimar Ferreyra da Silva) — braziliyalik futbolchi, jahon chempioni (2002).
  • 1981 — Andrea Barsalli — italyan futbolchisi, jahon chempioni