Kulon qonuni

Kulon qonuni — bir-biridan ma’lum masofada joylashgan ikkita nuqtaviy elektr zaryadning o’zaro ta’sir kuchini ifodalaydigan elektrostatikaning aso- siy qonuni. Sh. Kulon 1785 y.da kashf qilgan. Nuqtaviy elektr zaryad deb, o’lchamlari o’zaro ta’siri o’rganilayotgan jismlar orasidagi ma-sofaga nisbatan juda kichik bo’lgan jismdagi zaryadga ay- tiladi. Qonun qu-yidagicha ta’riflana- Di: vakuumda joylashgan qo’zg’almas <?, va q2 elektr zaryadning o’zaro ta’sir kuchi G’ zaryadlar ko’paytmasiga to’g’ri va ular ora- sidagi masofa g ning kvadratiga teskari Pro-portsioval: bunda k — proportsiovallik koeffi- tsienti. Xalqaro birliklar tizimi si da k = -tshg , bunda E0—elektr doimiy- Kulon tarozi. si; SGS tizimda k=\; G’kuch — za- ryadlarni tutashtiruvchi to’g’ri chiziq bo’yicha yo’valgan vektor kattalik. Agar o’zaro ta’sirlashayotgan ikkita nuqtaviy elektr zaryadlar dielektrik kirituv-Chan- ligi e ga teng bir jinsli dielek-trikda joylashgan bo’lsa, ularning o’zaro ta’sir kuchi e marta kamayadi: Bir jinsli zaryadlar uchun G'<0 (za- ryadlar bir-biridan itarishishadi), tur- li jinsli zaryadlar uchun K>0 (zaryadlar bir-biriga tortishishadi). K.Q., shuningdek, ikkita magnit qutblarining o’zaro ta’sirini ifoda- laydigan qonun, deb ham hisoblanadi: bunda t{ va T2 — magnit zaryadlar, ts— muhitning magnit kirituvchanligi, / — propo rtsiovallik koeffisienti SGS tizimda 1 ga teng. Ad.: Tamm I. E., Osnovi teorii elek — trichestva, M., 1966.