13 iyun kun tarixi

? BAYRAMLAR:

?? BMT — Xalqaro albinizmdan xabardorlik kuni.
? Xalqaro hamjamiyat assotsiatsiyasi menejerlari kuni.
? Butunjahon hayvonlarni xotirlash kuni.
? Butunjahon softbol kuni.
? Xalqaro bolta uloqtirish kuni.
? Tikuv mashinasi kuni.
? To‘g‘nog‘ich tug‘ilgan kun.

? MILLIY BAYRAMLAR:

?? Iroq — Sulaymoniyadagi shahidlarni xotirlash kuni.
?? AQSh ‐ Milliy raqs/harakat terapiyasi targ’ibot kuni.
?? Vengriya — Venger ixtirochilari kuni.
?? Polsha — Harbiy jandarmlar kuni.
?? AQSh ‐ Nur kunining milliy tasodifiy harakatlari.
?? AQSh ‐ Milliy forklift xavfsizligi kuni.
?? Ispaniya, ?? Portugaliya ‐ Entoni Padua bayrami kuni.
?? Argentina — Yozuvchilar kuni.

? VOQEALAR:

  • 922 — Volgabo‘yi bulg‘orlarida islom dini davlat diniga aylandi.
  • 1373 — Angliya va Portugaliya hozirgacha amaldagi ittifoq shartnomasini imzolashdi.
  • 1525 — Martin Lyuter Katarina fon Boraga uylandi.
  • 1550 — Me’mor Sinanning asari bo’lmish Sulaymoniya jome’ masjidining qurilishi boshlandi.
  • 1860 — Rossiyada Davlat banki tashkil etildi.
  • 1877 — Zivin jangi.
  • 1891 — Istanbul Arxeologiya muzeyi ochildi. Ushbu muzey turli madaniyatlarga oid 1 mln dan ortiq asari bilan dunyoning eng yirik muzeylaridan biridir.
  • 1918 — Permda Mixail Aleksandrovich (Romanovlar vakili) qatl qilindi.
  • 1920 — AQSH Pochta xizmati  bolalarni posilkada joʻnatishni taqiqladi.
  • 1920 — Jenevada Xalqaro Feministkalar Kongressi ochildi.
  • 1934 — Venetsiyada Gitler va Mussolini  uchrashuvi.
  • 1942 — AQSh prezidenti Franklin Ruzvelt Strategik xizmatlar boshqarmasi (hozirgi MRB) ni tuzish haqida qaror qabul qildi.
  • 1944 — Olmoniyada qanotli raketalar ilk bor qoʻllanildi.
  • 1949 — Oruellning “1984-yil” romani AQShda yilning eng yaxshi kitobi deb top ildi.
  • 1955 — SSSRda kimberlit trubkasi (olmos koni) aniqlandi.
  • 1958 — Xitoyda birinchi eksperimental yadro reaktori ishga tushirildi.
  • 1983 — “Pioneer 10” fazoviy probasi quyosh o’qi atrofidan chiqqan dastlabki vosita bo’ldi.
  • 2000 — Shimoliy va Janubiy Koreya davlatlari rahbarlarining dastlabki uchrashuvi.
  • 2009 — Ahmadinajod Eronda prezidentlik saylovlarida g’alaba qozonganidan keyin Tehrondagi tartibsizliklar.
     
    ? TAVALLUDLAR:
  • 1773 — Tomas Yung (1773) — ingliz fizigi, vrach va astronom, yorug‘lik to‘lqini nazariyasining asoschilaridan biri.
  • 1790 — Xose Antonio Paes (1873) — Venesuela mustaqilligi uchun kurash qahramoni va Venesuelaning 1-prezidenti.
  • 1831 — Jeyms Klerk Maksivell (1879) — shotland fizigi, elektromagnit maydoni nazariyasi asoschisi.
  • 1865 — Uilyams Yits (1939) — irland shoiri va dramaturgi, Nobel mukofoti sohibi (1923).
  • 1870 — Jyul Borde (1961) — belgiyalik bakteriolog va immuniolog, vaksinalar yaratuvchisi, Nobel mukofoti sohibi (1919).
  • 1911 — Luis Alvares (1988) — amerikalik fizik, Nobel mukofoti sohibi (1968).
  • 1911 — Ervin Myuller (1977) — nemis fizigi, elektron va ion proektor ixtirochisi, atomni kuzatgan birinchi odam.
  • 1914 — Faxriddin Sodiqov (1977) — O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan artist, kompozitor, folklorchi.
  • 1928 — Jon Forbs (2015) — amerikalik iqtisodchi, o‘yinlar nazariyasi muallifi, Nobel mukofoti sohibi (1994).
  • 1940 — Goyko Mitich — yugoslaviyalik kinoaktyor, rejissiyor va kaskadyor.
  • 1944 — Pan Gi Mun — BMTning sakkizinchi Bosh kotibi (2007-2016).
  • 1957 — Rinat Dasayev — mashhur sovet futbolchisi, darvozabon.
  • 1959 — Klaus Verner Yoxannis — Ruminiya Prezidenti (2014-yildan).
  • 1966 — Grigoriy Perlman — rossiyalik matematik olim.
  • 1986 — Meri-Keyte va Eshli Olsen — amerikalik aktrisalar, egizaklar.
  • 1990 — Aaron Teylor-Jonson — amerikalik aktyor.
  • 1995 — Dostonbek Tursunov — oʻzbekistonlik futbolchi, ampluasi himoyachi.