Olimlar nima uchun yashil rang og’riqni yengillashtirishini tushuntirishdi

Yashil yorug’lik og’riqdan yordam beradi

Bir necha o’n yillar davomida olimlar yashil yorug’lik og’riqni engillashtiradigan ko’plab dalillarni topdilar. Misol uchun, 2020 yilda muntazam bosh og’rig’i bilan og’rigan 60 kishi ustida tajriba o’tkazildi. Ular ikki guruhga bo’lingan: biri o’n kun davom etadigan yorug’lik terapiyasi kursini oldi — odamlar har kuni ikki soat yashil LEDli xonada o’tirishdi. Ikkinchi guruh odatdagi yorug’lik bilan jihozlangan xonada bir xil vaqt o’tirishdi.
Natijada, har kuni yashil nurga ta’sir qilish bosh og’rig’ining chastotasini 60% ga kamaytirishi va ular kamroq kuchayishi aniqlandi. Oddiy xonada o’tirgan odamlarning ikkinchi guruhi hali ham migrenlardan azob chekishdi, ammo ular xuddi shunday terapiyani o’tkazganlarida, ular ham yaxshilandi.
Olimlar, shuningdek, yashil yorug’lik artrit va boshqa turdagi og’riqlarga yordam berishi haqida dalillarga ega. Ammo qanday qilib lampochkaning yorug’ligi odamlarga og’riqli dori kabi ta’sir qilishi mumkin? Bu savolga javob hali ham mavjud emas edi, ammo yaqinda xitoylik olimlar bilimdagi bo’shliqni to’ldirishdi.

Yashil yorug’lik miyaga qanday ta’sir qiladi

Yangi tadqiqot muallifi Shanxaydagi Fudan universitetidan nevrolog Yu-Long Tang edi. Tajriba davomida u va uning hamkasblari yorug’lik terapiyasi vaqtida og’riqni yo’qotishda ko’zning yorug’likka sezgir hujayralari, konus va tayoqchalar katta rol o’ynashini isbotladi. Yashil yorug’lik ta’sirida laboratoriya kemiruvchilarida bu hujayralarni yoqish va o’chirish orqali olimlar konuslar og’riqni yo’qotishda ko’proq ishtirok etishini, tayoqchalar ikkinchi darajali rol o’ynashini bilib oldilar.
Ko’zlar yashil nurga duchor bo’lganda, bu haqda signal miyaga uzatiladi — lateral genikulyar yadro deb ataladigan hududda. Miyaning bu hududida neyronlar og’riq signallarini uzatishda ishtirok etadigan gormonni ifodalaydi. Keyin hujayralar xabarni miyaning boshqa qismiga, dorsal rafe yadrosiga uzatadi. Bu jarayonlarning barchasi natijasida tanada Penk gormoni ishlab chiqariladi, u PENK nomiga o’xshash gormon ishlab chiqaradi. Ushbu modda og’riqni yo’qotish uchun miyadagi opioid retseptorlarini ishga tushiradigan ENK molekulasining kashshofidir.
Oddiy qilib aytganda, yashil yorug’lik ko’zlarga kirsa, miya og’riq qoldiruvchi vositalar ishlab chiqara boshlaydi. Bu shunchaki taxmin emas, balki ilmiy tajriba natijasida isbotlangan haqiqatdir.