ALYUMINIYLASH

ALYUMINIYLASH, alitirlash -yuqori temperaturada ishlatiladigan po’lat va cho’yan buyumlarning sirtqi qatlamini 0,02—1,2 millimetrgacha alyuminiyga to’yintirish. Ularning 1100° temperaturagacha kuyindi bardoshliligini va oksidlanishga qarshilik xossasini oshirish maqsadida qilinadi. Bunda alyuminiy oksidlanib, … Read More

ALYUMINIY QOTISHMALARI

ALYUMINIY QOTISHMALARI -asosiy qismi alyuminiydan iborat qotishmalar. Alyuminiy qotishmalar alyuminiyga Si, Si, Mg, Zn, Mn, Ni, Fe, Ti va boshqa element larni alohida-alohida yoki ma’lum kombinasiyada qo’shib suyuqlantirish yo’li bilan … Read More

ALYUMINIY XLORID

ALYUMINIY XLORID, A1S13 — xlorid kislotaning alyuminiyli tuzi, rangsiz kristall; zichligi 2440 kg/m3, qutbli molekulalardan tuzilgan organik erituvchilarda va suvda yaxshi eriydi (100 gramm suvda 44,38 gramm). Suvli eritmalarda uning … Read More

ALYUMINIY FTORID

ALYUMINIY FTORID, A1F3 — ftorid kislotaning alyuminiyli tuzi, rangsiz kristall; zichligi 3100 kg/m3, suvda oz miqdorda eriydi (100 gramm suvda 0,56 gramm). Alyuminiy ftorid kislotada yaxshi eriydi (bunda kompleks birikmalar … Read More

ALYUMINIY SULFAT

ALYUMINIY SULFAT, A12(SO4)3 -sulfat kislotaning alyuminiyli tuzi, rangsiz kristall modda; oddiy sharoitda A12(SO4)318H2O oq rangli kristallogidrat holida bo’ladi. 100 gramm suvda 36,15 gramm eriydi, spirtda erimaydi. Kristallogidrat qizdirilganda asta-sekin suvini … Read More

ALYUMINIY RUDALARI

ALYUMINIY RUDALARI — alyuminiy olinadigan rudalar. Asosan boksitdan olinadi. Alyuminiy rudalariga, shuningdek nefelinli sienitlar (kompleks xom ashyo), alunitli, nefelin-apatitli jinslar va boshqalar kiritiladi. Alyuminiy rudalari konlari Rossiya Federatsiyasi (Arxangelsk viloyati, … Read More

ALYUMINIY OKSID

ALYUMINIY OKSID (giltuproq), A12O3 — rangsiz kristall modda. Suyuqlanish temperaturasi 2050°, suvda erimaydi. Alyuminiy oksid amfoter oksiddir, kontsentrlangan kislotalarda erib, alyuminiy tuzlarini, ishqorlarda erib, alyuminat kislota tuzlari — alyuminatlarni hosil … Read More

ALYUMINIY NITRAT

ALYUMINIY NITRAT, A1(NO)3 -nitrat kislotaning alyuminiyli tuzi. Oq rombik kristall modda. Alyuminiy gidroksid [A1(on)3] ni nitrat kislotada eritib olinadi. Alyuminiy nitrat kristallogidratlar A1(NO3)3H2O, A1(NO3)3-6H2O va A1(NO3)3 9N2O holdagina barqaror. U … Read More

ALYUMINIY

ALYUMINIY (Aluminium), Alyuminiy Mendeleev davriy sistemasining III guruhiga mansub kimyoviy element. Tartib raqami 13, at. m. 26,9815; Alyuminiy lotincha alumen (achchiqgosh) so’zidan kelib chiqqan. Tabiatda bitta barqaror izotop holida (ag’ … Read More

ALYUMINATLAR

ALYUMINATLAR — alyuminat kislotalar (ortoalyuminat HjAIOj, metaalyuminat NA1O2 va boshqalar) ning tuzlari, alyuminiy oksidning boshqa metallar bilan hosil qilgan kimyoviy birikmalari, umumiy formulasi R [A12O4] (R—sa, Mg, Sr, va, Be … Read More