Milliylik-millat ko'zgusi
ASHURALI MEHTAR (familiyasi Yusupov) (1893.11.7, Andijon— 1980.1.5, Toshkent) — o’zbek xalq sozandasi. O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan artist (1944). Xalq dorbozlari va qo’g’irchoqbozlarning hamkori, mehtarlik san’ati an’analarining bilimdoni surnay, karnay, nog’ora yo’llarining … Read More
ASHURALI MAHRAM (1825, Marg’ilon — 1863) — sozanda, xonanda, bastakor, mehtar, ipakdo’z. Xushovozligi bilan Farg’ona vodiysida va Toshkentda mashhur bo’lgan. Dovrug’i Qo’qonga yetgach, Xudoyorxon uni o’z saroyiga keltirgan va yaqin … Read More
ASHURALI ZOHIRIY (1885-Qo’qon shahri yaqinidagi Oyim qishlog’i — 1937/42) — o’zbek ma’rifatparvari, jurnalist. Qo’qon shahridagi Muhammad Alixon (Ma’dalixon) madrasasida tahsil ko’rgan (1914). Tarix, adabiyotni chuqur bilgan. Arab, fors, Ozarbayjon, turk, … Read More
ASHULACHI — ashulani ijro etuvchi etuk san’atkor, xonanda, Hofiz. Ashulachi ovoz imkoniyatlarini egallash, ulardan to’liq foydalana bilish, ashula yo’llarini o’rganishda yuksak malaka hosil etish bilan etishadi. Ashulachining ovozi, ijro uslubi … Read More
ASHULA YO’LI — 1) cholg’u kuylarining ashula yo’llari. Masalan, bastakor I. Ikromov moslagan «Munojot», «Cho’li Iroq», «Mushkiloti Dugoh» singari cholg’u kuylarning ashula varianti; 2) O’zbekistonning turli joylarida hofizlik maktablariga xos … Read More
ASHULA VA RAQS ANSAMBLI — turli tarkibda tashkil topgan sozanda, xonanda va raqqoslar guruhi. Ilgarilari O’zbekistonda ham shunday ansambl (dasta)lar bo’lgan. Lekin ularni hozirgi ansambllarga tenglashtirib bo’lmaydi. Avvalo xotin-qizlar erlar … Read More
ASHULA — yakka xonanda yoki xonandalar guruhiga mo’ljallangan, mumtoz o’zbek musiqa merosida Markaziy o’rin egallagan ashula yo’li. Asosan lirik ruhdagi g’azal va she’rlar zaminida yuzaga keladi. Ashulalar soz (doyra, dutor, … Read More
ASHTARXONIYLAR, Joniylar-1601 — 1757 yillarda o’zbek davlatchiligini boshqargan sulola. 1601 yil ashtarxoniylardan Boqi Muhammad Buxoro hokimiyatini qo’lga olgach, Shayboniylar sulolasi hukmronligi tugatilgan. Ashtarxoniylar Jo’jixon naslidan bo’lib, 14-asrning 80-yillaridan boshlab Astraxon … Read More
ASHTARXON XONLIGI (Astraxon xonligi) — Oltin O’rdaning inqirozi natijasida vujudga kelgan davlat. Poytaxti — Ashtarxon shahri (hozirgi Astraxon). 14-asrda Oltin O’rda amiri Hoji Cherkas Ashtarxon shahrini bosib olib, uni alohida … Read More
ASHTAK-PASHTAK, hashtak-pashtak — maxsus usulda quritilgan o’rik qoqi. Pishgan o’rik ikkiga bo’linib danagi ajratib olinadi. Danagini chaqib, uning mag’zi o’rik eti orasiga solinadi va oftobda quritiladi.
