DENGIZ KASALLIGI

DENGIZ KASALLIGI — kema chayqalganda ro’y beradigan kasallik holati. Samolyotda uchganda, poyezd va avtomobilda ketayotganda, liftda tez tushganda, arg’imchoqsa tez uchganda va boshqa hollarda ham Dengiz kasalligiga xos belgilar paydo … Read More

DENGIZ KARAMI

DENGIZ KARAMI — laminariyadoshlar oilasiga mansub dengiz qo’ng’ir suv o’tlari guruhining sanoatdagi nomi. Shimoliy yarim shardagi sovuq va sovuq-iliq dengizlarda o’sib, ko’pincha suv osti o’tloqlarini hosil qiladi. Yaponiya laminariyasining bo’yi … Read More

DENGIZ IQLIMI

DENGIZ IQLIMI — okeanlar, katta dengizlar va quruqlik qismlari iqlimi, okeanlar va dengizlar ustida shakllangan havo massalari ta’sirida buladi. Dengiz iqlimida sutkalik va yillik havo t-rasining tebranishi katta bo’lmaydi, qishi … Read More

DENGIZ ILONLARI

DENGIZ ILONLARI (Hudrophilida) — ilonlar oilasi. Uzunligi 2,75 metrgacha. Gavdasining keyingi qismi va dumi eshkakka uxshab ikki yondan siqilgan. Boshi kichik, yirik qalqonlar bilan qoplangan. Ko’z qorachig’i dumaloq. Burnidagi klapanlar … Read More

DENGIZ YOTQIZIQLARI

DENGIZ YOTQIZIQLARI (dengiz cho’kindilari) — yerdagi hozirgi va qadimgi dengizlar tubida hosil bo’lgan cho’kindi va vulkanogen-cho’kindi yotqiziqlar. Dengiz yotqiziqlari termini fizik-kimyoviy va biologik jarayonlar natijasida cho’kindi hosil bo’ladigan zonada tarkib … Read More

DENGIZ GEOLOGIYASI

DENGIZ GEOLOGIYASI — dengiz va okeanlar tubining geologik tuzilishi va rivojlanish tarixini o’rganuvchi fanlar majmui. Dengiz geologiyasi asosiy vazifasi okean va dengizlar tubi relefining paydo bo’lishi, tarkibi va rivojlanishini o’rganadi, … Read More

DOMNA PECHI

DOMNA PECHI, domna — temir rudalaridan cho’yan olinadigan shaxta pech. Beton poydevorga o’rnatilgan tsilindrik kojuxdan iborat. Kojux ichiga pech tagligi (leshad) ni hosil qiluvchi o’tga chidamli g’isht terib chiqiladi. Pechning … Read More

DOMNA ISHLAB CHIQARISHI

DOMNA ISHLAB CHIQARISHI — metallurgiya korxonalarining domna tsexlarida (yoki alohida domnali zavodlarda) cho’yan ishlab chiqarish. Hora metallurgiya ishlab chiqarish tsiklining asosiy bo’g’ini. Domna ishlab chiqarish asosi — domna pechi. Domna … Read More

DOMNA GAZI

DOMNA GAZI, koloshnik gazi — domna pechlarida asosan uglerodning chala yonishidan xreil bo’ladigan gazlar. Cho’yan olishda toshko’mir koksidan chiqadigan Domna gazining o’rtacha tarkibi: uglerod (1U)- oksid (karbonat angidrid) 12-20%, uglerod … Read More

DOMLA HALIM

DOMLA HALIM, Ibodov Domla Halim (1878, Buxoro — 1940, Toshkent) — ustoz xonanda va sozanda. O’zbekistan xalq hofizi (1931). To’quvchi oilasida tug’ilgan. 10 yoshidan doira chertib, xalq qo’shiqlarini aytgan. Dastlab … Read More