Рубрика: M harfiga oid geografiyaga oid ensiklopedik atamalar

Mo`tadil iqlim — mo`tadil mintaqa iqlimi, bu mintaqada quyosh hech qachon zenitga chiqmaydi; yil fasllari bir-biridan keskin farq qiladi. Mo`tadil iqlim uch xil bo`ladi: 1) mo`tadil dengiz iqlimi (Masalan, G`arbiy … Read More

Meteorlar, uchar yulduzlar — kosmik fazodan qattiq jismlarning tezlik bilan kirib kelishi natijasida atmosferaning yuqori qatlamida (80-130 km balandda) ko`rinadigan yorug`lik hodisalari. Jismlar yer atmosferasiga kirib kelgach, 2000-3000° gacha qizib … Read More

Meteoritlar (yunoncha meteora — osmondagi hodisa) — olam bo`shlig`idan Yerga tushib turadigan tosh yoki metall jismlar. Yerga tushgan joyda chuqurlik paydo bo`ladi. Eng og`ir temir meteorit Gabada (Afrikada) topilgan. Uning … Read More

Metallurgiya (metall va yunoncha yergon — ish) — ruda va tarkibida metall bo`lgan materiallardan metall olish, metall va qotishmalarning kimyoviy tarkibini, strukturasini o`zgartirish jarayonlarini o`z ichiga olgan fan, texnika va … Read More

Merkuriy, Utorud — Quyoshga eng yaqin planeta. Quyoshdan 58 mln. km. Quyosh atrofini 88 sutkada aylanib chiqadi. Merkuriy diametri 4865 km. Merkuriy Oyga o`xshab, Quyoshga faqat bir tomoni bilan qarab … Read More

Meridian (lotincha meridianus — tush payti) — Yer yuzasidan o`tib har ikkala qutbni tutashtiruvchi faraziy chiziq; uning barcha nuqtalari bir xil geografik uzunlikka ega bo`ladi. Meridian bo`ylab geografik kenglik hisoblab … Read More

Meliorativ geografiya — yerlar va umuman, tabiiy muhit holatini tubdan yaxshilashning geografik asoslari haqidagi ilmiy yo`nalish. Melorativ geografiyaning asosiy vazifasi hududlarni melioratsiya turlariga ko`ra rayonlashtirish, asosiy melioratsiya usullari va tadbirlariga … Read More

Mezozoy burmalanishi Tinch okean burmalanishi-yer po`sti va yer yuzasi tabiati rivojlanishining mezozoy bosqichida (mezozoy erasida) ro`y bergan tog` paydo bo`lish jarayonlari va burmalanishlar. Mezozoy burmalanishida, chunonchi, Shimoli-Sharqiy Sibir tog`lari (Yuqori … Read More

Mahalliy shamollar — uncha katta bo`lmagan hudud uchun xos bo`lgan ob-havo rejimini hosil qiluvchi va tez-tez takrorlanib turuvchi shamollar. Mahalliy shamollar atmosferaning mahalliy harakatlari oqibatida (tog`-vodiy shamoli) yoki umumiy atmosfera … Read More

Materik sayozligi, shelf — dengiz va okeanlar qirg`og`ini o`rab turgan suv osti sayozligi. Eni bir necha km dan 1300 km gacha. Dunyo okeani umumiy maydonining 8% ini tashkil etadi. Materik … Read More