Рубрика: N harfi

Nutq madaniyati, nutq odobi — 1) og’zaki va yozma adabiy til me’yorlari (talaffuz, urg’u, so’z qo’llash, grammatika, uslubshunoslik qoidalari)ni egallash, shuningdek, turli aloqa-aralashuv sharoitlarida tilning tasviriy vositalaridan nutqning maqsad va … Read More

Nutq a’zolari, nutq apparati — odam organizmining nutq tovushlari hosil bo’lishida qatnashadigan turli qismlari. Til, lab, yumshoq tanglay, hiqildoq muskullari va nafas muskulaturasidan tashkil topgan periferik nutq apparati faoliyatini bosh … Read More

Nuttallioz — toq tuyoqli hayvonlar, asosan, otlarda uchraydigan protozoy kasalligi. Qo’zg’atuvchisi eritrotsitlarda parazitlik qiluvchi bir hujayrali Nuttallia equi organizmlari. Nuttalliozni kanalar tarqatadi. Kasal hayvonning harorati ko’tariladi, bo’shashadi, ishtahasi yo’qoladi, shilliq … Read More

Nutq — tilning fikr ifodalash va almashish jarayonlarida amal qilishi, tilning alohida ijtimoiy faoliyat turi sifatidagi muayyan yashash shakli. Nutq deganda uning og’zaki (ovozli) va yozma ravishda namoyon bo’lishidagi jarayonlar, … Read More

Nutriya, suv bobri (Myocastor coypus) — kemiruvchilar turkumi, nutriyasimonlar oilasiga mansub hayvon. Oilaning yagona turi. Tanasining uzunligi 60 santimetrgacha, dumi 45 santimetrgacha, og’irligi 8 kilogrammgacha. Orqa oyoqlarining deyarli barcha barmoqlarida … Read More

Nutatsiya (lotincha nutatio — tebratish) — 1) mexanikada — qattiq jismning o’z o’qi atrofida aylanishi jarayonidagi tebranma harakati; u jismning xususiy aylanish o’qida sodir bo’ladi; jism qancha tez aylansa, uning … Read More

Nusrat Fatex Ali (Nusrat Fateh Ali Khan; 1948, Faysalobod -1997.16.8, London) — Pokiston xonandasi, 20-asr ommabop musiqa madaniyatida Shuhrat qozongan musiqa namoyandalaridan. Vashington universiteti professor (1993 yildan). Mashhur musiqachilar oilasidan. … Read More

Nusayriylar, alaviylar — shialiktdagi firqalardan birining tarafdorlari. 10-asrda shimoliy Suriyada eng keskin shialar davrasida paydo bo’lgan. Firqaning nomini Muhammad ibn Nusayr an-Numayriy (taxminan 883 yil Basrada vafot etgan) bilan bog’laydilar. … Read More

Nurxon Yo’ldoshxo’jayeva (1913-Marg’ilon — 1929.1.7) — Pro- fessional teatr sohasiga kirib kelgan birinchi o’zbek raqqosasi. 1928 yildan M. Qoriyoqubov rahbarligidagi kontsert-etnografik ansamblida raqqosa bo’lib ishlagan. Ansamblning Marg’ilonga qilgan gastroli vaqtida … Read More

Nurxasi (1559-1626) — manjur xoni. Oysingoro qavmidan. Min sulolasi tumanboshisi mangu Temurning avlodi. Szyanchjou jujanlari qabilasi boshlig’i (1583). Min imperiyasi vassali; 1589 yil minlarga ko’rsatgan xizmati uchun Dudu syanshi (general) … Read More