Pelengator

Pelengator — dengiz va havo navigatsiyasida tashqi mo’ljallar (qirg’oqdagi yoki suzuvchi ob’yektlar, osmon yoritqichlari va boshqalar) ga tomon yo’nalishlar burchagini aniqlash uchun muljallangan asbob. Mo’ljal (ob’yekt)larning fizik xossalariga qarab Pelengatorning … Read More

Pele

Pele (Pele) (haqiqiy ismi Edson Arantis du Nasimentu; do Nascimento) (1940.21.10, Tres-Korasoyns, Minas-Je-Rays shtati) — braziliyalik futbolchi. 3 karra jahon chempioni (1958, 1962, 1970). 1956-74 yillarda «Santos» klubida, 1957-70 yillarda … Read More

Pekker Yan Borisovich

Pekker Yan Borisovich (1906.4.9, Astraxon — 1993.12.12, Toshkent) — musiqashunos, pedagog, O’zbekistonda xizmat ko’rsatgan san’at arbobi (1956). Moskva konservatoriyasini tugatgach (1936), O’zbekiston radio qo’mitasida musiqa eshittirishlar direktori (1936-41), O’zbek davlat … Read More

Pekarsimonlar

Pekarsimonlar (Tayassuidae) -kavsh qaytarmaydigan juft tuyoqlilar oilasi. Uzunligi 100 santimetrgacha, vazni 30 kilogrammgacha, bo’yi 44-57 santimetr. Tashqi qiyofasi cho’chqaga o’xshab ketadi; oyoqlari ingichka, orqa oyoqlari 3 barmoqli. Oshqozoni 2 bo’lmadan … Read More

Pedomorfoz

Pedomorfoz (Yunoncha paidos — bola va morphe — shakl) — organizmlarning voyaga yetgan davrining butunlay yo’qolishi va ontogenezniit qisqarishi orqali evolyutsion o’zgarish usuli. «Pedomorfoz” terminini ingliz biologi U. Garstan taklif … Read More

Pedipalpalar

Pedipalpalar (lotincha Pedis — oyoq va palpas — paypaslagich) — oyoqpaypaslagichlar, xeliseralilar boshko’kragidagi 2-juft og’iz organlari. Ko’pchilik xeliseralilarda Pedipalpalarning asosiy bo’g’imi (Koksa)dagi chaynovchi jag’o’simtasi oziqni maydalashda ishtirok etadi; boshqa bo’g’imlari … Read More

Pedersen Charlz

Pedersen Charlz (1904.3.10, Pusan, Koreya Respublikasi — 1989.26.10) — amerikalik kimyogar. Massachuset texnologiya institutini tugatgan (1927). Uilmingtondagi (Delaver shtati) «Dyupon» firmasida kimyogar-tadqiqotchi (1927— 69). Ilmiy ishlari makrogeterosiklik birikmalar (Kraun-efirlar) kimyosiga … Read More

Paxtatikan, lattatikan

Paxtatikan, lattatikan (Cirsium ochrolepideum) — murakkab-guldoshlarga mansub ildizbachkili ko’p yillik o’t. Poyasi tik, yuqori qismi sershox, serbarg, bo’yi 40-100 santimetr. Barglari nashtarsimon, bandsiz, arrali, savatcha to’pgulga yig’ilgan. Iyun -sentabrda gullab … Read More

Paxpardoz

Paxpardoz (forscha pax — qirra), yoyma pardoz — o’ymakorlikda pardoz turi; qirra hosil qilish uchun bo’rtma naqsh yuzasi bir tomonga to zaminiga qadar qiya kesib pardozlanadi. Ganch, yog’och o’ymakorligida, ayniqsa, … Read More

Patna

Patna — Hindistonning shimoliy qismidagi shahar. Gang daryosining o’ng sohilidagi port. Bihar shtatining ma’muriy markazi. Transport yo’llarining muhim tuguni. Qishloq xo’jaligi mahsulotlari bilan savdo qilinadigan markaz. Aholisi 1,7 million kishi … Read More