TSINDAO

TSINDAO — Xitoyning Sharqiy qismidagi shahar, Shandun provintsiyasida. Aholisi 6,99 million kishi (1999). Transport yo’llari chorrahasi. Sariq dengiz bo’yidagi yirik dengiz porti. Mamlakatning to’qimachilik (ip va jun gazlama, zig’ir, trikotaj) … Read More

TSILINDRIK FUNKTSIYALAR

TSILINDRIK FUNKTSIYALAR — Bessel, Neyman (Veber), Xankel funktsiyalari. Tsilindr bilan chegaralangan ba’zi chegaraviy masalalarni yechishda foydalaniladi. Tsilindrik funktsiyalar argumentning kompleks qiymatlari uchun ham batafsil o’rganilgan. Hisoblashda ko’p sonli Tsilindrik funktsiyalar … Read More

TSIKLOPLAR

TSIKLOPLAR (Cyclopoida) — eshkak oyoqli qisqichbaqalar kenja turkumi. Uzunligi 1-8 millimetr. Bitta naupleus ko’zi bor (nomi shundan). Urg’ochisida 2 ta tuxum xaltasi bo’ladi. 250 dan ortiq turi, asosan, chuchuk suvlarda … Read More

TSIKLOIDA

TSIKLOIDA (Yunoncha kykloeides — doirasimon) — tekislikda bir to’g’ri chiziq bo’ylab sirpanmay g’ildirovchi aylanadagi nuqta chizadigan yassi egri chiziq. Aynala Tsikloidaning yasovchisi deb ataladi. Nuqga aylananing o’zida yotsa, oddiy Tsikloida, … Read More

TSIKLAMEN

TSIKLAMEN, Alp fialkasi (Cyclamen) — navro’zdoshlar oilasiga mansub ko’p yillik o’tsimon o’simliklar turkumi; ekma gul. O’rta dengiz va G’arbiy Osiyoda 15 turi, Qrim va Kavkazda 8 turi ma’lum. Madaniy holda … Read More

TSESE PASHSHASI

TSESE PASHSHASI (Glossina) — kalta mo’ylovli ikki qanotli hasharotlar urug’i. Uzunligi 9-14 millimetr. Jag’paypaslagichlari uzun va keng, sanchib so’ruvchi xartumi uzun. 20 ga yaqin turi tropik va subtropik Afrikaning nam … Read More

TSEFEY

TSEFEY (lotincha Cepheus) — osmonning Shimoliy qutbi yaqinidagi yulduz turkumi; Kichik Ayis, Oqqush, kaltakesak, jiraf va Ajdar yulduz turkumlari orasida joylashgan; 1784 yilda kashf qilingan. Eng Ravshan yulduzi 3-yulduz kattaligida; … Read More

TSERNIKE (ZERNIKE) FRIS

TSERNIKE (ZERNIKE) FRIS (1888.16.7, Amsterdam — 1966.10.3, Groningen) — niderland fizigi, Niderlandiya Qirollik Fanlar Akademiyasi a’zosi (1946). Amsterdam universitetini tugatgan (1912). Groningen univrsitetida ishlagan (1913 yildan, 1920-58 yillarda professor). Asosiy … Read More

TSERIY

TSERIY (lotincha Cerium), Ce — Mendeleev davriy sistemasining III guruhiga mansub kimyoviy element. Lantanoidlarta kiradi. Tartib raqami 58, atom molekulasi 140,12. 1803 yilda Tseriy bilan deyarli bir vaqtda kashf etilgan … Read More

TSERERA

TSERERA (lotincha Ceres) — kichik Sayyora, asteroid; 1801 yilda J. Piassi kashf etgan. Tserera kichik sayyoralar ichida eng kattasi bo’lib, diametri 770 kilometr, o’rtacha ko’rinma yulduz kattaligi 7,5. Quyosh atrofini … Read More