Uzatish nisbati

Uzatish nisbati mashina mexanizmlari, shu jumladan, aylanma harakatlanuvchi uzatmalarning asosiy ko’rsatkichlaridan biri. Mexanizm aylanuvchi zvenolarining burchak tezliklari yoki aylanish chastotalari (sonlari) nisbati bilan belgilanadi. Odatda, Uzatish nisbati mexanizmning yetakchi (harakatlantiruvchi) … Read More

Ujungpandang

Ujungpandang (1970 yilgacha Makasar) — Indoneziyadagi shahar. Janubiy Sulavesi provintsiyasining ma’muriy markazi. Aholisi 1,09 million kishi (1995). Indoneziyaning Sharqiy qismidagi eng katta port, chetga kopra, kofe, ziravorlar, o’rmon mahsulotlari va … Read More

Ujgorod

Ujgorod — Ukrainaning Zakarpate viloyatidagi shahar, viloyat markazi. Sharqiy Karpat tog’larining etagida, Uj daryosining har ikkala sohilida. Temir yo’l stantsiyasi. Shosse yo’llari chorrahasi. Aeroport bor. Aholisi 117,3 ming kishi (2001). … Read More

Ujjayn

Ujjayn — Hindistonning Markaziy qismidagi shahar. Madhya-Pradesh shtatida. Vindhya tog’ining shimol etagida joylashgan. Aholisi 365 ming kishidan ziyod (1990- yillar o’rtalari). Transport yo’llari tuguni. To’qimachilik, oziq-ovqat, metallsozlik sanoati korxonalari bor. … Read More

Udmurt tili

Udmurt tili — Perm tillaridan biri. Rossiya Federatsiyasining Udmurtiya Respublikasida, qisman Boshqirdiston va Tatariston respublikalarida, Kirov va Perm viloyatlarida hamda Qozog’iston, Ukraina, O’zbekiston va Belorussiya respublikalarida tarqalgan. So’zlashuvchilarning umumiy soni … Read More

Udi

Udi (asl ismi Lyu Che) (miloddan avvalgi 156— 87) — Xitoy imperatori (miloddan avvalgi 140— 87); G’arbiy Xan sulolasidan. Taxtni udi (jangovar imperator) nomi bilan boshqargan. Nihoyatda qattiqqo’l, qobiliyatli, shuhratparast … Read More

Udalov Aleksandr Andreyevich

Udalov Aleksandr Andreyevich [1914.21.9, Simbirsk (hozirgi Ulyanovsk shahri)] — Rus yozuvchisi. O’zbekiston xalq yozuvchisi (1974). 1920 yildan Toshkentda yashagan. 2-jahon urushi qatnashchisi (1943— 46). «Literaturniy Uzbekistan» (1937 — 40), «Zvezda … Read More

Ud

Ud (Arabcha — qora daraxt) — torlimezrobli qadimgi musiqa asbobi. Arab, turk, fors, Kavkaz (Ozarbayjon, arman) va Markaziy Osiyo (o’zbek, tojik) xalqlarida keng qo’llaniladi. Katta, noksimon va yupqa qopqokli kosaxona, … Read More

«Ugradagi turish»

«Ugradagi turish» — katta O’rda xoni Ahmad bilan ulug’ Knyaz Ivan III Vasilevich o’rtasidagi harbiy harakatlar (1480). 1476 yil Ivan III Botuxonto’ridan boshlab O’rdaga har yili to’lanadigan o’lponni to’lashdan voz … Read More

Ugorsimonlar

Ugorsimonlar (Anguilliformes) suyakli baliqlar turkumi. Uzunligi 10 santimetrdan 3 metrgacha, vazni 15 grammdan 65 kilogrammgacha. Shakli ilonga o’xshash. Jabra yoylari nurlari 6-51 ta; ba’zan bo’lmaydi. Suzgich pufagi ochiq, suzgichlari tikansiz. … Read More